Çfarë do të thotë gjak dhe e kuqe?
A ka mundesi ngjyra e kuqe meqenëse është ngjyra e gjakut te origjinoje nga emri gjak?
E kuqja është ngjyra e parë e gjetur 30 mije vjet më parë, kur paraardhësit tanë paleolitikë filluan të pikturonin ne muret e shpellave, ata përdorën ngjyren e kuqe duke perdorur gjakun e kafsheve te vrara për të lënë gjurmët e duarve të tyre në muret e shpellave. Ngjyra e kuqe ishte ngjyra e preferuar e shumë kulturave ndërmjet të cilave dhe kultura e te parëve të shqiptarëve.
Marrëdhënia midis gjakut dhe ngjyrës së kuqe është universale, gjë që mund të shpjegojë përdorimin e së kuqes në pikturat e shpellave nga Europa deri në Indinë e larget.
Për krijuesin e pare te fjales gjak të gjuhës shqipe nuk ishte e vështire të kuptonte ekzistencën e gjakut tek trupi i vetë dhe që kishte një ngjyre te vecantë që më vone u percaktua (i kuq), kjo thjesht nga plagosjet që kemi në trupin tonë për shkaqe të ndryshme.
Gjëja e parë që i ka bëre përshtypje ishte qe gjaku është i lëngshëm si uji një element i natyrës që ai e njihte tashmë.
E dyta përshtypje ishte që gjaku rjedh njësoj si uji që rjedh nga burimi, ose nje lum që lëviz ne nje drejtim te caktuar. Shqipja ende thotë "u be gjaku lumë" sot, por nuk dihet sa i vjetër mund te jete rrënja e këtij krahasimi.
Gjeja e tretë që i ka bërë përshtypje krijuesit të parë te fjalës është që gjaku vjen nga brënda trupit tone, dhe është gjithmone në brëndësi të nje trupi njerëzor, nuk ekziston në gjëndje të lire në natyrë, jashtë njësoj si uji ose elemente te tjere të dukshëm te botes fizike qe na rethon.
Gjithashtu ai ka vërejtur se gjaku do te rjedh nga trupi i kafshes, ose njeriut derisa të shteroje dhe kete e ka lidh gjithsashtu me vdekjen ose të kunderten kur gjakun eshte i tëri brenda trupit ka lidhje me jeten ose RRO-ne e shqipes.
Ai ka kuptuar gjithashtu që gjaku është në cdo vënd (vene) të trupit dhe ka kuptuar që gjaku lëviz dhe qarkullon në tërë trupin njerezor, njesoj si lumenjtë në trupin e tokës. Ende nuk ishte shpikur rrota dhe ende nuk ekzistonte një fjale për të, por ishte nje objekt O ne qiell qe levizte ne nje levizje harkore R dhe hynte dhe dilte nga Toka, qe ata e kuptonin si nga brendësia e tokes. Mundësia me e madhe qe koncepti i fjales rrotë si fjalë ishte ndërtuar pak a shume përpara se të shpikej rrota, ndoshta rrota u shpik si një përpjekje per të imituar diellin me qellim kryesor te arrihej lëvizja si ajo e diellit. Mundësia me e madhe eshte qe shqipja e ka ndërtuar fjalen RO mijëra vjet më pare, dhe mund te jetë emri i parë per diellin. Krijuesi i pare e lidhi këtë veti të levizjes qarkulluese të gjakut me levizjen Ro te diellit dhe ndoshta emrin e parë të tij RO (me dy rr eshte bere ne kohet moderne).
Pra vetite e gjakut në sytë e shqiptarit te parë:
-i lengshëm si uji
-rrjedh
-qëndron brënda nje objekti te mbyllur, brenda trupit njerezor
-qarkullon brënda trupit njerezor, eshte në cdo vënd të trupit njerëzor
-dalja nga trupi dhe shterimi i tij sjell vdekjen dhe ka lidhje gjuthashtu me jetën ne kuptimin e kundert te mbajtjes dhe pasjes së tij brënda trupit.
Evidence për lidhjen origjinore midis ngjyrës së kuqe dhe gjakut eshte sanskritishtja me fjalen 'rhudira', që do të thotë gjak dhe e kuqe, i kuq. Habiterisht dhe fjala angleze red/e kuqe eshte e ngjashme me kuptimin dhe formën e fjalës së gjuhës sanskrite dhe gjuhëtarët thone se të dyja fjalet rrjedhin nga rrënja indo-evropiane reudh.
Per gjuhëtaret gjetja e rrënjes *reudh është fundi i punës etimologjike mbi këtë fjalë.
Për mua ajo nuk është qellimi i etymologjise, gjetja e *reudh eshte fillimi i etimllogjise për këte fjalë.
Etimologët nuk përdorin arsyetimet që përdora unë më lartë, ose metodiken time te etimologjise, por përdorin formën siperfaqesore forme e fjaleve dhe kuptimi i tyre dhe krahasimi elementar i tyre.
Nje etimolog sot është njësoj si nje shofer qe nget makinen dhe nuk do te dije se si është ndertuar motori i saj. Etimologet e sotëm jane shofere, jo inxhiniere që krijojne mundesine e krijimit dhe levizjen së makines me anë te inxhinierimit te nje motori.
*reudh do te thote gjak sepse ne ato gjuhe eshte marrë per baze në krijimin e fjales vetia rrjedhese e gjakut dhe *reudh eshte thjesht rrënja e fjales rrjedh.
Greqishtja e vjeter haima (gjinore haimotos) "gjak", një fjalë pa etimologji të pacaktuar (duke zëvendësuar fjalën e zakonshme IE, e përfaqësuar në greqisht me vesh; ndoshta nga rrënja e pasigurt PIE *sei- "për të pikuar" (krahaso gjermanishten e lartë të vjetër seim "mjaltë i virgjër"), por sipas Beekes ky propozim “nuk mund të shpjegojë vokalizmin e "greqishtes" se vjeter.
HAIMA=
KAIMA=H>K
GAIMA=K>G
GA I MA=
DA I MA=G>D
DE I MA=A>E
DHE I MA=D>DH, ose G>DH.
GO-eshte kodi i lidhjes, gea, dhe.
Kuptimi: Dheu e mban, toka e mban.
Sot mendohet qe emri mineralit të kuq hematit rrjedh nga rrënja greke për emrin gjak, 'haima', por mendoj është e kundërta fjala ështe marrë nga emri i dheut, ose shkembit, ose familjes së argjiles se kuqe dhe shpjegohet vetem me sne te gjuhes shqipe.
'Indianët e kuq' të Amerikës së Veriut quheshin kështu për shkak të zakonit të tyre të veshjes së trupit, flokëve dhe veshjeve me hematit. Shumë tekste të lashta ranë dakord se njerëzit e parë ishin bërë nga argjila e kuqe, pluhuri i kuq, balta e kuqe ose rëra e kuqe. Kështu Adami, njeriu i parë i Dhiatës së Vjetër, mendohet nga gjuhetare se eshte nje është një emër që rrjedh nga fjala hebraike për "e kuqe" e cila lidhet me fjalë të tjera që do të thotë "tokë", "argjilë", "tokë" dhe ndoshta "gjak" (etimologji qe une e konsiseroj te gabuar ku Adam vjen nga bashkimi i dy emrave bashke AT+AM, që do te thotë Ati dhe Ama e parë dhe eshte nje fjale teorike kishtare e riformuar me baze kodet e gjuhes shqipe)
Duke qene se ngjyra e kuqe vjen nga konceptimet simbolike gjuhesore te gjakut te njeriut qe krijoi fjalen per here pare lidhet edhe me jetën, konceptin RRO. Në Mesoamerikë, flijimi i gjakut i njerëzve ose i kafshëve shihej si një dhurate për perënditë që kishin dhënë gjak për të krijuar universin; ishte pra një simbol i jetës. Në Kinën e lashtë Okëri i kuq (një nga format e ndryshme të oksidit të hekurit të cilat përshkruhen si pigmente me bazë toke, pigmente të përdorura nga artistë të lashtë të bërë nga oksid hidroksid hekuri, minerale natyrale të përbërë nga një sasi të ndryshme hekuri) përdorej për varrosje si një simbol i frymëmarrjes së jetës përsëri në kufomën e varrosur.
G>X>C>K>Q>Ç dhe
Nga gjaku:
a) GIOK>GIUK>XIUK>KIUK>KIUQ>KUQ<KUÇ (e kuqe)
b) GIOK>GIAK>GJAK (gjak)
A ka mundesi ngjyra e kuqe meqenëse është ngjyra e gjakut te origjinoje nga emri gjak?
E kuqja është ngjyra e parë e gjetur 30 mije vjet më parë, kur paraardhësit tanë paleolitikë filluan të pikturonin ne muret e shpellave, ata përdorën ngjyren e kuqe duke perdorur gjakun e kafsheve te vrara për të lënë gjurmët e duarve të tyre në muret e shpellave. Ngjyra e kuqe ishte ngjyra e preferuar e shumë kulturave ndërmjet të cilave dhe kultura e te parëve të shqiptarëve.
Marrëdhënia midis gjakut dhe ngjyrës së kuqe është universale, gjë që mund të shpjegojë përdorimin e së kuqes në pikturat e shpellave nga Europa deri në Indinë e larget.
Për krijuesin e pare te fjales gjak të gjuhës shqipe nuk ishte e vështire të kuptonte ekzistencën e gjakut tek trupi i vetë dhe që kishte një ngjyre te vecantë që më vone u percaktua (i kuq), kjo thjesht nga plagosjet që kemi në trupin tonë për shkaqe të ndryshme.
Gjëja e parë që i ka bëre përshtypje ishte qe gjaku është i lëngshëm si uji një element i natyrës që ai e njihte tashmë.
E dyta përshtypje ishte që gjaku rjedh njësoj si uji që rjedh nga burimi, ose nje lum që lëviz ne nje drejtim te caktuar. Shqipja ende thotë "u be gjaku lumë" sot, por nuk dihet sa i vjetër mund te jete rrënja e këtij krahasimi.
Gjeja e tretë që i ka bërë përshtypje krijuesit të parë te fjalës është që gjaku vjen nga brënda trupit tone, dhe është gjithmone në brëndësi të nje trupi njerëzor, nuk ekziston në gjëndje të lire në natyrë, jashtë njësoj si uji ose elemente te tjere të dukshëm te botes fizike qe na rethon.
Gjithashtu ai ka vërejtur se gjaku do te rjedh nga trupi i kafshes, ose njeriut derisa të shteroje dhe kete e ka lidh gjithsashtu me vdekjen ose të kunderten kur gjakun eshte i tëri brenda trupit ka lidhje me jeten ose RRO-ne e shqipes.
Ai ka kuptuar gjithashtu që gjaku është në cdo vënd (vene) të trupit dhe ka kuptuar që gjaku lëviz dhe qarkullon në tërë trupin njerezor, njesoj si lumenjtë në trupin e tokës. Ende nuk ishte shpikur rrota dhe ende nuk ekzistonte një fjale për të, por ishte nje objekt O ne qiell qe levizte ne nje levizje harkore R dhe hynte dhe dilte nga Toka, qe ata e kuptonin si nga brendësia e tokes. Mundësia me e madhe qe koncepti i fjales rrotë si fjalë ishte ndërtuar pak a shume përpara se të shpikej rrota, ndoshta rrota u shpik si një përpjekje per të imituar diellin me qellim kryesor te arrihej lëvizja si ajo e diellit. Mundësia me e madhe eshte qe shqipja e ka ndërtuar fjalen RO mijëra vjet më pare, dhe mund te jetë emri i parë per diellin. Krijuesi i pare e lidhi këtë veti të levizjes qarkulluese të gjakut me levizjen Ro te diellit dhe ndoshta emrin e parë të tij RO (me dy rr eshte bere ne kohet moderne).
Pra vetite e gjakut në sytë e shqiptarit te parë:
-i lengshëm si uji
-rrjedh
-qëndron brënda nje objekti te mbyllur, brenda trupit njerezor
-qarkullon brënda trupit njerezor, eshte në cdo vënd të trupit njerëzor
-dalja nga trupi dhe shterimi i tij sjell vdekjen dhe ka lidhje gjuthashtu me jetën ne kuptimin e kundert te mbajtjes dhe pasjes së tij brënda trupit.
Evidence për lidhjen origjinore midis ngjyrës së kuqe dhe gjakut eshte sanskritishtja me fjalen 'rhudira', që do të thotë gjak dhe e kuqe, i kuq. Habiterisht dhe fjala angleze red/e kuqe eshte e ngjashme me kuptimin dhe formën e fjalës së gjuhës sanskrite dhe gjuhëtarët thone se të dyja fjalet rrjedhin nga rrënja indo-evropiane reudh.
Per gjuhëtaret gjetja e rrënjes *reudh është fundi i punës etimologjike mbi këtë fjalë.
Për mua ajo nuk është qellimi i etymologjise, gjetja e *reudh eshte fillimi i etimllogjise për këte fjalë.
Etimologët nuk përdorin arsyetimet që përdora unë më lartë, ose metodiken time te etimologjise, por përdorin formën siperfaqesore forme e fjaleve dhe kuptimi i tyre dhe krahasimi elementar i tyre.
Nje etimolog sot është njësoj si nje shofer qe nget makinen dhe nuk do te dije se si është ndertuar motori i saj. Etimologet e sotëm jane shofere, jo inxhiniere që krijojne mundesine e krijimit dhe levizjen së makines me anë te inxhinierimit te nje motori.
*reudh do te thote gjak sepse ne ato gjuhe eshte marrë per baze në krijimin e fjales vetia rrjedhese e gjakut dhe *reudh eshte thjesht rrënja e fjales rrjedh.
Greqishtja e vjeter haima (gjinore haimotos) "gjak", një fjalë pa etimologji të pacaktuar (duke zëvendësuar fjalën e zakonshme IE, e përfaqësuar në greqisht me vesh; ndoshta nga rrënja e pasigurt PIE *sei- "për të pikuar" (krahaso gjermanishten e lartë të vjetër seim "mjaltë i virgjër"), por sipas Beekes ky propozim “nuk mund të shpjegojë vokalizmin e "greqishtes" se vjeter.
HAIMA=
KAIMA=H>K
GAIMA=K>G
GA I MA=
DA I MA=G>D
DE I MA=A>E
DHE I MA=D>DH, ose G>DH.
GO-eshte kodi i lidhjes, gea, dhe.
Kuptimi: Dheu e mban, toka e mban.
Sot mendohet qe emri mineralit të kuq hematit rrjedh nga rrënja greke për emrin gjak, 'haima', por mendoj është e kundërta fjala ështe marrë nga emri i dheut, ose shkembit, ose familjes së argjiles se kuqe dhe shpjegohet vetem me sne te gjuhes shqipe.
'Indianët e kuq' të Amerikës së Veriut quheshin kështu për shkak të zakonit të tyre të veshjes së trupit, flokëve dhe veshjeve me hematit. Shumë tekste të lashta ranë dakord se njerëzit e parë ishin bërë nga argjila e kuqe, pluhuri i kuq, balta e kuqe ose rëra e kuqe. Kështu Adami, njeriu i parë i Dhiatës së Vjetër, mendohet nga gjuhetare se eshte nje është një emër që rrjedh nga fjala hebraike për "e kuqe" e cila lidhet me fjalë të tjera që do të thotë "tokë", "argjilë", "tokë" dhe ndoshta "gjak" (etimologji qe une e konsiseroj te gabuar ku Adam vjen nga bashkimi i dy emrave bashke AT+AM, që do te thotë Ati dhe Ama e parë dhe eshte nje fjale teorike kishtare e riformuar me baze kodet e gjuhes shqipe)
Duke qene se ngjyra e kuqe vjen nga konceptimet simbolike gjuhesore te gjakut te njeriut qe krijoi fjalen per here pare lidhet edhe me jetën, konceptin RRO. Në Mesoamerikë, flijimi i gjakut i njerëzve ose i kafshëve shihej si një dhurate për perënditë që kishin dhënë gjak për të krijuar universin; ishte pra një simbol i jetës. Në Kinën e lashtë Okëri i kuq (një nga format e ndryshme të oksidit të hekurit të cilat përshkruhen si pigmente me bazë toke, pigmente të përdorura nga artistë të lashtë të bërë nga oksid hidroksid hekuri, minerale natyrale të përbërë nga një sasi të ndryshme hekuri) përdorej për varrosje si një simbol i frymëmarrjes së jetës përsëri në kufomën e varrosur.
G>X>C>K>Q>Ç dhe
Nga gjaku:
a) GIOK>GIUK>XIUK>KIUK>KIUQ>KUQ<KUÇ (e kuqe)
b) GIOK>GIAK>GJAK (gjak)
Comments
Post a Comment