Pse një pirun quhet pirun?
.jpeg)
Gabimi i etimologjisë vjen nga drejtimi i gabuar i metodës. Thuhet se gjuha shqipe e ka marrë hua pirunin.
Pyetja e parë është: A e ka huazuar apo e ka krijuar e para dhe gjuhët e tjera e kanë trashëguar nga gjuha amtare.
Si eshte formuar fjala "pirun"?
Shikoni formën e pirunit ne krye.
Është një U me I brenda U-se.
Micresisht janë dy anët e I-së së U-së dhe një I në mes, që është furka, një fjalë tjetër e krijuar në gjuhën shqipe pak a shumë në të njëjtën mënyrë.
Nëse e përkufizojmë pirunin në gjuhën shqipe, thjesht piruni është një objekt I që ka një U në krye me I të vogla brenda U.
PIRUN=
BIRUN=B>P
BRIUN=rtc e R-së me I, që vërtetohet nga fjala tjetër shqipe BRI, e cila ka të njëjten piktogram si piruni, por është bashkimi i dy elementeve I me R, R simbolizon vendosjen e tyre sipër, në pjesën e sipërme.
BRIUN=
BRINU=rtc e N me U që vertetohet nga fjala e Gegnishtes Brini për Briri.
Zbërthimi kodik:
BëR I Në U
Vetë piktogrami baze i pirunit është shumë i vjetër. Është një nga fjalët e para të ndërtuara. Nëse i vendos një pirun në këmbë, është piktogrami *kryu, që e kemi sot në shqip si kry.
Vendosja e U-së në krye të I-së është themeli ideografik i fjalës piktogramike. Ndërsa ideogramat janë:
BëR I Në U.
Nëse piruni është huazim dhe fjala bri duhet të jetë huazim, por gjuhëtarët etiomologjistë mendojnë se nuk është.
bri
Sepse vjen sipas tyre nga protoshqipja *brina, nga parashqipja *bʰr̥nos, nga proto-indoevropianja *bʰrendos (“drerë, dreri i kuq”). Njerëz i Messapic bréndon ("dreri"), Thrakian Brendike, Brinde suedeze ("dres"), Lituanisht bríedis ("dreri").
Dhe gabojne më thellë kur mendojne nga proto-indo-evropianja *h₃bʰrúHs (“vetulla”), megjithëse zhvillimi semantik do të ishte unik për këtë rrënjë.
Jo vetëm që shqipja është gjuha amë e kësaj fjale, por gjithashtu vërteton që BRI e shqipes përdoret për të quajtur drerin për shkak të karakteristikes se tij dalluese nga kafshët e tjera, ka brirë, ose brinet si brendos, brendon, brendica, briendis ku rrënja semantike është “bri ka”.
Piruni është fjalë më e re se Brini dhe rrënjën etimologjike e ka nga vetë fjala shqipe Bri.
Pyetja e parë është: A e ka huazuar apo e ka krijuar e para dhe gjuhët e tjera e kanë trashëguar nga gjuha amtare.
Si eshte formuar fjala "pirun"?
Shikoni formën e pirunit ne krye.
Është një U me I brenda U-se.
Micresisht janë dy anët e I-së së U-së dhe një I në mes, që është furka, një fjalë tjetër e krijuar në gjuhën shqipe pak a shumë në të njëjtën mënyrë.
Nëse e përkufizojmë pirunin në gjuhën shqipe, thjesht piruni është një objekt I që ka një U në krye me I të vogla brenda U.
PIRUN=
BIRUN=B>P
BRIUN=rtc e R-së me I, që vërtetohet nga fjala tjetër shqipe BRI, e cila ka të njëjten piktogram si piruni, por është bashkimi i dy elementeve I me R, R simbolizon vendosjen e tyre sipër, në pjesën e sipërme.
BRIUN=
BRINU=rtc e N me U që vertetohet nga fjala e Gegnishtes Brini për Briri.
Zbërthimi kodik:
BëR I Në U
Vetë piktogrami baze i pirunit është shumë i vjetër. Është një nga fjalët e para të ndërtuara. Nëse i vendos një pirun në këmbë, është piktogrami *kryu, që e kemi sot në shqip si kry.
Vendosja e U-së në krye të I-së është themeli ideografik i fjalës piktogramike. Ndërsa ideogramat janë:
BëR I Në U.
Nëse piruni është huazim dhe fjala bri duhet të jetë huazim, por gjuhëtarët etiomologjistë mendojnë se nuk është.
bri
Sepse vjen sipas tyre nga protoshqipja *brina, nga parashqipja *bʰr̥nos, nga proto-indoevropianja *bʰrendos (“drerë, dreri i kuq”). Njerëz i Messapic bréndon ("dreri"), Thrakian Brendike, Brinde suedeze ("dres"), Lituanisht bríedis ("dreri").
Dhe gabojne më thellë kur mendojne nga proto-indo-evropianja *h₃bʰrúHs (“vetulla”), megjithëse zhvillimi semantik do të ishte unik për këtë rrënjë.
Jo vetëm që shqipja është gjuha amë e kësaj fjale, por gjithashtu vërteton që BRI e shqipes përdoret për të quajtur drerin për shkak të karakteristikes se tij dalluese nga kafshët e tjera, ka brirë, ose brinet si brendos, brendon, brendica, briendis ku rrënja semantike është “bri ka”.
Piruni është fjalë më e re se Brini dhe rrënjën etimologjike e ka nga vetë fjala shqipe Bri.
.jpeg)
Comments
Post a Comment