Origjina e fjalës lopatë.
LOPA/COW + ASHTA/BONE
Lopa+Ashta = Lopa(sh)ta= Lopata
Cow+bone= Cowbone
Pra emri i lopatës primitive tregonte se ngase përbëhej lopata,
LopAshta ose Shpatulla/Ashti i lopës.
Psh, merre lopashtën mund të ketë qenë përdorur dikur dhe me kalimin e kohës ka rënë SH-ja.
Pra, thjesht lopatë vjen nga fjalet e gjuhes shqipe *lop dhe *asht
LOP ASHT=
LOPASHT=
LOPAHT=
LOPAT
Ku:
asht,-numri shumës; éshtra(t) kockë, eshtër.
Lopata e gjuhes shqipe konsiderohet e huazuar nga gjuhët sllave, ndërsa fjala lopë jo.
Shpatulla e një lope të madhe përdorej si lopatë për të hequr me dheun kur ende hekuri nuk ishte shpikur.
Shembujt të lopatave të hedhura dhe të thyera të tilla janë të përfaqësuara mirë në vendet neolitike dhe të epokës së bronzit të hershëm. Që nga neoliti e deri në kohët relativisht të vona, ashtat e shpatullave të kafshëve të mëdha, veçanërisht lopëve, janë përdorur për prodhimin e lopatës. Gjetjet e lopatës me ashtë lope mund të gjenden në të gjithë Evropën dhe Lindjen e afërme.
Në të gjitha gjuhët sllave ekziston një lidhje e drejtpërdrejtë midis fjalëve shpatulla (cz. lopatka; sk. lopatka; pol. łopatka) dhe lopata (cz. lopata; sk. lopata; pol. łopata).
Rejzek sugjeron se pika fillestare e lopata është indo-evropiane *lēp-, *lōp-, *lƏp- por ai mendon se vjen nga "diçka e sheshtë".
Une mendoj që lopata rrjedhë nga *lop e gjuhes shqipe nga emri i objektit gjuhesor nga ku eshte nxjerre/prodhuar per here te pare.
E njëjta lidhje është e pranishme edhe në latinishten scapula, e cila rrjedh nga kuptimi lopatë (de Vaan 2008: 543), ose më saktë, nga një rrënjë *(s)kep-, shkep, shqep e gjuhes Shqipe nga e cila rrjedh edhe sllavishtja kopati (“të skep, me shqep”).
Në Ishujt Britanikë jane gjetur gjithshtu shpatulla lope, kazma briri dhe gdhendjet e bririt, të cilat, ndoshta së bashku me shportat, litarë lëkure dhe leva druri përbëjnë grupin kryesor të mjeteve të atyre që ishin përgjegjës për lëvizjet e dheut, germimet, si dhe punimin e tokes ne bujqesi.
Në Gegnisht kockës/shpatullës i thonë ASHT dhe emri êshtë shumë i thjeshtë për tu formuar edhe me shqipen e sotme, kuptohet me ndihmen e gjuhes nënë të shqipes Gegnishten:
Shqip-Anglisht:
Shpatulla e një lope të madhe përdorej si lopatë për të hequr me dheun kur ende hekuri nuk ishte shpikur.
Shembujt të lopatave të hedhura dhe të thyera të tilla janë të përfaqësuara mirë në vendet neolitike dhe të epokës së bronzit të hershëm. Që nga neoliti e deri në kohët relativisht të vona, ashtat e shpatullave të kafshëve të mëdha, veçanërisht lopëve, janë përdorur për prodhimin e lopatës. Gjetjet e lopatës me ashtë lope mund të gjenden në të gjithë Evropën dhe Lindjen e afërme.
Në të gjitha gjuhët sllave ekziston një lidhje e drejtpërdrejtë midis fjalëve shpatulla (cz. lopatka; sk. lopatka; pol. łopatka) dhe lopata (cz. lopata; sk. lopata; pol. łopata).
Rejzek sugjeron se pika fillestare e lopata është indo-evropiane *lēp-, *lōp-, *lƏp- por ai mendon se vjen nga "diçka e sheshtë".
Une mendoj që lopata rrjedhë nga *lop e gjuhes shqipe nga emri i objektit gjuhesor nga ku eshte nxjerre/prodhuar per here te pare.
E njëjta lidhje është e pranishme edhe në latinishten scapula, e cila rrjedh nga kuptimi lopatë (de Vaan 2008: 543), ose më saktë, nga një rrënjë *(s)kep-, shkep, shqep e gjuhes Shqipe nga e cila rrjedh edhe sllavishtja kopati (“të skep, me shqep”).
Në Ishujt Britanikë jane gjetur gjithshtu shpatulla lope, kazma briri dhe gdhendjet e bririt, të cilat, ndoshta së bashku me shportat, litarë lëkure dhe leva druri përbëjnë grupin kryesor të mjeteve të atyre që ishin përgjegjës për lëvizjet e dheut, germimet, si dhe punimin e tokes ne bujqesi.
Në Gegnisht kockës/shpatullës i thonë ASHT dhe emri êshtë shumë i thjeshtë për tu formuar edhe me shqipen e sotme, kuptohet me ndihmen e gjuhes nënë të shqipes Gegnishten:
Shqip-Anglisht:
LOPA/COW + ASHTA/BONE
Lopa+Ashta = Lopa(sh)ta= Lopata
Cow+bone= Cowbone
Pra emri i lopatës primitive tregonte se ngase përbëhej lopata,
LopAshta ose Shpatulla/Ashti i lopës.
Psh, merre lopashtën mund të ketë qenë përdorur dikur dhe me kalimin e kohës ka rënë SH-ja.
Pra, thjesht lopatë vjen nga fjalet e gjuhes shqipe *lop dhe *asht
LOP ASHT=
LOPASHT=
LOPAHT=
LOPAT
Ku:
asht,-numri shumës; éshtra(t) kockë, eshtër.
Parardhesit e Lopes jane Aurochs është një specie e zhdukur tashme, që konsiderohet si paraardhësi i egër i lopëve moderne. Me një lartësi të shpatullave deri në 180 cm (71 in) te demat dhe 155 cm (61 in) te lopët, ishte një nga barngrënësit më të mëdhenj në Holocen; kishte brirë masive të zgjatur dhe të gjerë që arrinin 80 cm (31 in) në gjatësi.
Dy ngjarje të zbutjes së aurochs ndodhën gjatë Revolucionit Neolitik. Njëri i dha rritje lopës shtëpiake (Bos taurus).
Rreth 10,500 vjet më parë, lopet shtepiake te llojit Bos taurus u zbutën nga reth 80 paraardhës të aurochs të egër në Anatolinë qendrore dhe Levant dhe në Lindjen e Afërt. Lopët u futun në Evropë nëpërmjet Ballkanit dhe bregdetit të Detit Mesdhe.
Lopate eshte fjale e gjuhes shqipe të cilën sllavët e kanë huazuar ka mundesi kur gjuha e re kishtare sllave u krijua duke u bazuar ne fjale te protoshqipes dhe bijave te reja te saj gjuha greke e vjeter dhe gjuha latine.
Mesa shihet qarte u huazua jo vetëm për emrin lopatë, por edhe për fjalën shpatull.
Ndërsa latinët e kanë marrë nga scapula, që do të thotë me shkep, shqep vjen nga një rrenje e pare me shkep, me shqep qe e ka bazën ne shkep, shqep, shky, shkly të gjuhës shqipe skapulë (n.) "tehu i shpatullave", vitet 1570, latinishtja moderne, nga latinishtja e vonë scapula "sup", nga latinishtja scapulae (shumës) "suples, tehu i supeve ", ndoshta fillimisht nga "skapole", skipole, shqiponje, mbi nocionin e formës së ngjashme me skep, sqep nga PIE *skap-, variant i *skep- " i gjuhes shqipe. Por qe te kesh foljen shkep duhet te kesh dhe te kunderten e saj qep, qe vjen nga nje kep, pra bashkon dy gjera bashke, dhe s'kep eshte e kunderta.
Ndersa fjalën lopata per lopate dhë lopatka për shpatull sllavët e huazuan nga gjuha e vjetër shqipe. E kunderta cfarë thote Topalli dhe kompani.
Sllavët e quajnë lopën крава.
Në asnjë gjuhë të botës nuk ka fjalë të ngjashme me lopë të gjuhës shqipe. Është e vetmja unike në listën e fjalëve te lopës në gjithë gjuhët e botës.
Kjo ështe mëmesia e gjuhës shqipe, gjuhës së parë të folur në Europe.
Dy ngjarje të zbutjes së aurochs ndodhën gjatë Revolucionit Neolitik. Njëri i dha rritje lopës shtëpiake (Bos taurus).
Rreth 10,500 vjet më parë, lopet shtepiake te llojit Bos taurus u zbutën nga reth 80 paraardhës të aurochs të egër në Anatolinë qendrore dhe Levant dhe në Lindjen e Afërt. Lopët u futun në Evropë nëpërmjet Ballkanit dhe bregdetit të Detit Mesdhe.
Lopate eshte fjale e gjuhes shqipe të cilën sllavët e kanë huazuar ka mundesi kur gjuha e re kishtare sllave u krijua duke u bazuar ne fjale te protoshqipes dhe bijave te reja te saj gjuha greke e vjeter dhe gjuha latine.
Mesa shihet qarte u huazua jo vetëm për emrin lopatë, por edhe për fjalën shpatull.
Ndërsa latinët e kanë marrë nga scapula, që do të thotë me shkep, shqep vjen nga një rrenje e pare me shkep, me shqep qe e ka bazën ne shkep, shqep, shky, shkly të gjuhës shqipe skapulë (n.) "tehu i shpatullave", vitet 1570, latinishtja moderne, nga latinishtja e vonë scapula "sup", nga latinishtja scapulae (shumës) "suples, tehu i supeve ", ndoshta fillimisht nga "skapole", skipole, shqiponje, mbi nocionin e formës së ngjashme me skep, sqep nga PIE *skap-, variant i *skep- " i gjuhes shqipe. Por qe te kesh foljen shkep duhet te kesh dhe te kunderten e saj qep, qe vjen nga nje kep, pra bashkon dy gjera bashke, dhe s'kep eshte e kunderta.
Ndersa fjalën lopata per lopate dhë lopatka për shpatull sllavët e huazuan nga gjuha e vjetër shqipe. E kunderta cfarë thote Topalli dhe kompani.
Sllavët e quajnë lopën крава.
Në asnjë gjuhë të botës nuk ka fjalë të ngjashme me lopë të gjuhës shqipe. Është e vetmja unike në listën e fjalëve te lopës në gjithë gjuhët e botës.
Kjo ështe mëmesia e gjuhës shqipe, gjuhës së parë të folur në Europe.
Comments
Post a Comment