ἀθέλγειν [v.] · ἀμέλγειν ‘mjel’ (H., EM), Sipas Beekes nuk kane etimologji. Kemi keto transformimet fonetike: β/δ/γ dhe D>T>TH
ἀμέλγειν
AMELGEIN=
A MEL GEIN=
A MIEL GIEN=E>EI
A MJEL GJIN
Rrënja është MJEL e gjuhës shqipe. MJEL nxjerr qumësht nga lopë ose kafshë tjetër duke shtrydhur thithat e lopës me dorë.
Këto me poshtë kanë rrënjë tjetër.
ἀθέλγειν
ATHEL GEIN=
ἀμέλγειν
AMELGEIN=
A MEL GEIN=
A MIEL GIEN=E>EI
A MJEL GJIN
Rrënja është MJEL e gjuhës shqipe. MJEL nxjerr qumësht nga lopë ose kafshë tjetër duke shtrydhur thithat e lopës me dorë.
Këto me poshtë kanë rrënjë tjetër.
ἀθέλγειν
ATHEL GEIN=
A THEL GEIN=
A THEL GEIN=
A TEL GIEN=TH>T
A DEL GJIN=T>D
Emologjia 2
A THEL ...
A XEL ...=TH>X
A XIEL ....=
A XIER ....=
A XJER ....
Rrënja është DEL ose N'XJERR e gjuhës shqipe,
Ndersa:
ἐκθλὶβηται
EKTHLIBETAI=
HEK THLIDET=B>D, AI mbarese
HEK THLIDES=T>S
HEK STHLIDE=rot e S
HEK SHTHLIDE=S>SH
HEK SHTRIDE=L>R
HEK SHTRIDHE=D>DH
Rrënja është HEK dhe SHTRYDH gjuhës shqipe.
ἀθελβεῖ
ETHELBEI
E THEL BEI=
E DEL BEI
E DEL BEJ
Etimologjia 2
E THEL BEI=
E XEL BEI=TH>X
E XER BEJ=L>R
Rrënja është DEL ose XER (NXJERR) gjuhës shqipe.
A THEL GEIN=
A TEL GIEN=TH>T
A DEL GJIN=T>D
Emologjia 2
A THEL ...
A XEL ...=TH>X
A XIEL ....=
A XIER ....=
A XJER ....
Rrënja është DEL ose N'XJERR e gjuhës shqipe,
Ndersa:
ἐκθλὶβηται
EKTHLIBETAI=
HEK THLIDET=B>D, AI mbarese
HEK THLIDES=T>S
HEK STHLIDE=rot e S
HEK SHTHLIDE=S>SH
HEK SHTRIDE=L>R
HEK SHTRIDHE=D>DH
Rrënja është HEK dhe SHTRYDH gjuhës shqipe.
ἀθελβεῖ
ETHELBEI
E THEL BEI=
E DEL BEI
E DEL BEJ
Etimologjia 2
E THEL BEI=
E XEL BEI=TH>X
E XER BEJ=L>R
Rrënja është DEL ose XER (NXJERR) gjuhës shqipe.
Në keto formime janë përfshiŕë keto fjalë ku ndërmjet tyre eshtë dhe folja thith e gjuhës shqipe.
*tërhéq folje kalimtare; tërhóqa, tërhéqur
1. e heq dikë a diçka me forcë nga vetja pa e ngritur peshë; tendos; e nxjerr a e shkul nga vendi: e tërhoqi pas derën e dhomës e mbylli derën; tërhoqi një fidan e shkuli.
2. veta; III ka fuqi të sjellë diçka drejt vetes, me anë të forcës së rëndesës ose të forcës magnetike: magneti tërheq gozhdën.
3. e pi a e thith diçka; e fut në mushkëri; e heq: tërhoqi burnot.
*nxjerr folje kalimtare; nxóra, nxjérrë
1. e heq ose e marr nga brenda, nga thellësia, nga vendi ku ishte ngulur, ku është fshehur etj.; e lëviz jashtë caqeve të diçkaje; e bëj të dalë ose e vë përjashta; largoj ose heq dikë: nxori librin (nga çanta); i nxorën patatet nga toka; e nxori në breg; nxori krahun ndrydhi krahun; e nxorën nga shtëpia e përzunë, e dëbuan nga shtëpia; e nxorën nga puna (në pension); e nxori vajzën (bised.) e martoi; e nxori birërie s’e quan më për bir a për bijë.
*DAL
1. shkoj nga brenda jashtë; largohem nga diku a vete diku tjetër: doli nga shtëpia; dal nga kopshtet (nëpër botë) shkoj, shëtit; doli te burri (bised.) u martua; doli nga Lidhja (nga Traktati); veta; III buron, rrjedh; hiqet nga vendi; vërshon; përhapet; shmanget; ikën: i dolën djersë (lotë); doli naftë; doli lumi nga shtrati; doli nga tema (fig.); / kuptim i figurshëm; vij, rrjedh: ka dalë nga gjiri ynë.
*shtrydh folje kalimtare; -a, -ur
*tërhéq folje kalimtare; tërhóqa, tërhéqur
1. e heq dikë a diçka me forcë nga vetja pa e ngritur peshë; tendos; e nxjerr a e shkul nga vendi: e tërhoqi pas derën e dhomës e mbylli derën; tërhoqi një fidan e shkuli.
2. veta; III ka fuqi të sjellë diçka drejt vetes, me anë të forcës së rëndesës ose të forcës magnetike: magneti tërheq gozhdën.
3. e pi a e thith diçka; e fut në mushkëri; e heq: tërhoqi burnot.
*nxjerr folje kalimtare; nxóra, nxjérrë
1. e heq ose e marr nga brenda, nga thellësia, nga vendi ku ishte ngulur, ku është fshehur etj.; e lëviz jashtë caqeve të diçkaje; e bëj të dalë ose e vë përjashta; largoj ose heq dikë: nxori librin (nga çanta); i nxorën patatet nga toka; e nxori në breg; nxori krahun ndrydhi krahun; e nxorën nga shtëpia e përzunë, e dëbuan nga shtëpia; e nxorën nga puna (në pension); e nxori vajzën (bised.) e martoi; e nxori birërie s’e quan më për bir a për bijë.
*DAL
1. shkoj nga brenda jashtë; largohem nga diku a vete diku tjetër: doli nga shtëpia; dal nga kopshtet (nëpër botë) shkoj, shëtit; doli te burri (bised.) u martua; doli nga Lidhja (nga Traktati); veta; III buron, rrjedh; hiqet nga vendi; vërshon; përhapet; shmanget; ikën: i dolën djersë (lotë); doli naftë; doli lumi nga shtrati; doli nga tema (fig.); / kuptim i figurshëm; vij, rrjedh: ka dalë nga gjiri ynë.
*shtrydh folje kalimtare; -a, -ur
1. e shtyp fort dhe i nxjerr lëngun a ujin, ndrydh fort diçka; kuptim i figurshëm; e rrok dhe e shtrëngoj fort dikë: shtrydh rrushin (ullinjtë, domatet); shtrydh limonin (portokallin); shtrydh rrobat; shtrydh gjirin; shtrydh plagën; do të të shtrydh moj bijë!
2. edhe kuptim i figurshëm; ia marr gjithçka; e shfrytëzoj deri në palcë; nxjerr prej dikujt gjithçka që ai di: e shtrydhi delen (lopën) e moli deri në pikën e fundit; ia shtrydhi xhepat s’i la asnjë lek; e shtrydhi me pyetje (në provim).
*thíth/ë,-a emër i gjinisë femërore; numri shumës; -a(t)
1. thumbi i sisës.
2. kapëz.
*thith folje kalimtare; -a, -ur
1. tërheq me buzë ose me hundë diçka; fut në mushkëri ajrin a tymin duke marrë frymë: foshnja thith gjirin foshnja pi qumësht nga nëna.
2. nxjerr me pajisje lëngun, gazin, pluhurin etj. nga brenda diçkaje; / e tërheq diçka në brendësi, e përthith; e pi: thith lagështi (ngrohtësi, rreze); e thithi ujin me leckë.
3. kuptim i figurshëm; e bëj timen diçka; i marr a i rrëmbej gjithçka; përlaj: kurbeti i thithi djalërinë; / e kuptoj a e përvetësoj menjëherë diçka; e përpij: ta thith fjalën (mendimin).
4. kuptim i figurshëm; më bën për vete të tërin: e kishte thithur puna.
5. folje jokalimtare; veta; III heq, tërheq
2. edhe kuptim i figurshëm; ia marr gjithçka; e shfrytëzoj deri në palcë; nxjerr prej dikujt gjithçka që ai di: e shtrydhi delen (lopën) e moli deri në pikën e fundit; ia shtrydhi xhepat s’i la asnjë lek; e shtrydhi me pyetje (në provim).
*thíth/ë,-a emër i gjinisë femërore; numri shumës; -a(t)
1. thumbi i sisës.
2. kapëz.
*thith folje kalimtare; -a, -ur
1. tërheq me buzë ose me hundë diçka; fut në mushkëri ajrin a tymin duke marrë frymë: foshnja thith gjirin foshnja pi qumësht nga nëna.
2. nxjerr me pajisje lëngun, gazin, pluhurin etj. nga brenda diçkaje; / e tërheq diçka në brendësi, e përthith; e pi: thith lagështi (ngrohtësi, rreze); e thithi ujin me leckë.
3. kuptim i figurshëm; e bëj timen diçka; i marr a i rrëmbej gjithçka; përlaj: kurbeti i thithi djalërinë; / e kuptoj a e përvetësoj menjëherë diçka; e përpij: ta thith fjalën (mendimin).
4. kuptim i figurshëm; më bën për vete të tërin: e kishte thithur puna.
5. folje jokalimtare; veta; III heq, tërheq
Comments
Post a Comment