Linguistic glob

ORIGJINA E FJALES IDIOT Fjala idiot prej etimologeve thone qe rrjedh nga fjala greke e lashtë idios, që në thelb do të thoshte "vetëm" ose "privat". Nga e njëjta rrënjë rrjedhin edhe fjalë si idiomatike (gjuhë unike për një vend ose grup njerëzish) dhe idiosinkrasi (gjë e çuditshme unike për një person), si dhe fjala greke e lashtë *idiotes, që në thelb do të thoshte "qytetar privat". Por në kulturën e Athinës së Lashtë, fjala *idiot kishte më shumë kuptim sesa thjesht dikush që rrinte *vetem ose shikonte vëtem jeten e tij private. Një idiot ishte dikush qe nuk kishte dijeni mbi çështjet publike dhe punet e shtetit. Në këtë kuptim, një idiot ishte në thelb një jo i ditun, në krahasim me ushtarët, shkruesit, gjyqtarët, punëtorët e aftë, zyrtarët dhe politikanët, puna e të cilëve ndikonte drejtpërdrejt në drejtimin e qytetit. Idiotësia në thelb ishte joditunia, ose paditunia e puneve publike, jetes qytetare  shtetit, etj. Por për shkak të këtij dallimi, fjal...

 CILA ESHTE ORIGJINA E VIGESIMAL? Mbiemri vigesimal vjen nga mbiemrat latinë vīgēsimus dhe vīcēsimus (gjithashtu vīcēnsimus) "i njëzeti". Ekziston një lidhje e dukshme në kuptim midis mbiemrave dhe numrit latin vīgintī "njëzet", por ka gjithashtu një vështirësi të dukshme në formë. Luhatja midis –g– dhe –c– në fjalët latine nuk është shpjeguar kurrë në mënyrë të kënaqshme, pasi forma e pritshme latine do të ishte vīcintī. Fjala vīgēsimus ka nje S ne mes te saj e cila nuk eshte pjese formuese mbiemrave ne Latin. Numri 20 eshte i vetmi numer qe nuk ka lidhje me persitjen e numrave si 3 me dhjete, 4 me dhjete. Pse eshte ndryshe emri per numrin njezet ne gjuhet Europiane, nuk ndjek linjen fjaleformuese me baze 10. Levi Leonard Conant, Ph. D., ishte një matematikan amerikan i specializuar në trigonometri. Ai e shkruajti librin KONCEPTI NUMER (1896) Koncepti i numrave është një ekzaminim i paraqitjeve të ndryshme të numrave prej kulturaveve te ndryshme. Autori ka shkruar ...

 Pse *dhe(toka) është identike me lidhëzën *dhe? Forma e *dhe si lidhëz eshte e njëjtë me *dhe si toke sepse: *Dheu lidh të gjithë elementët që ndodhen mbi të. Dheu eshte nje lidhes fizik. Te paret tane filluan dikur mijera vjet me pare të thonë "Pema dhe (për dheun) tjetra peme dhe shtëpia..".  Dheu per ta ishte vija horizontale që lidh grafikisht një pemë me një shtëpi. Fshijeni atë vijë dhe nuk do të ketë lidhje mes tyre,  objektet do te duken pa lidhje-lidhez midis tyre sikur jane ne ajer.  Aftesite e tyre gjuhesore e kalojne nivelin e gjenive qe mbahen sot ne gjuhesine moderne, qe thone lidhja midis fjaleve dhe kuptimit te tyre eshte arbitrare.

 Ἀχιλλεύς Achilles (/əˈkɪliːz/ ə-KIL-eez) or Achilleus (Greek: ἈχιAchilles (/əˈkɪliːz/ ə-KIL-eez) or Achilleus (Greek: Ἀχιλλεύς)εύς) Homeri e shkroi fjalën me dy λλ, gjë që e bën atë një fjalë paragreke te shqiptohet /ly/ si  Akilly+mbarese që është fjala shqipe *qëlloi <killoi<killoy. Në atë kohë une mendoj do të thoshte vrasës, sepse ai nuk ka qelluar me grushte, ka qëlluar me armët e tij, që ne e dimë se çfarë janë. Etimologjia që i japin sot është ushtari i pikelluar, luftëtari i pikelluar. E pakuptimtë E lidhin me një fjalë tjetër që Homeri e përmend shumë në veprën e tij. Etimologjia e pranuar sot nga gjuhetaret: "Emri i Akilit mund të analizohet si një kombinim i ἄχος (áchos) "shqetësim, dhimbje, pikëllim, pikëllim" dhe λαός (laós) "njerëz, ushtarë, komb", duke rezultuar në një proto-formë *Akhí-lāu̯os " ai që i ka në ankth njerëzit" ose "ai, populli i të cilit ka ankth". Hidhërimi ose shqetësimi i njerëzve është një temë e ngri...

 Teza ime është se gjuha e folur dhe konceptet e të shkruarit nisën njëkohësisht. Për shembull, si u bë thika e parë prej guri dhe u quajt thikë? Le të kthehemi pas në kohë më shumë se 100 mijë vjet. Bërja e thikës së parë u bë sepse njerëzit kishin një qëllim të caktuar për ta pasur atë objekt. Ata donin të kishin objektin e thikës për ta përdorur atë si një mjet për të siguruar ushqim, për të vrarë dhe për të hapur trupin e kafshëve te vrara që e donin për ushqim. Nëse nuk ke një thikë të fortë, si mund të vrasësh dhe si mund të hash një kafshë që ke vrarë. Kur bën thikën e parë, nuk e bën menjehere. Provuan shumë forma në materiale të ndryshme dhe e provuan te kafshët nëse funksiononte. Dhe ky hulumtim dhe testim ndoshta vazhdoi për mijëra vjet derisa ata arritën të bënin thikën e parë. Para thikës, mendoj se ata nuk ishin në gjendje të vrisnin asnjë kafshë. E vetmja mundësi për të ngrënë mish në fazën e parë ishte mishi i kafshëve të ngordhura që duke parë kafshët e tjera që i ...

PRIND- b(ë)+lind është dhe etimomgjia e prindit: prind>brind>b rind>be rind>b (ë)+lind   (sjelljen e jetes). Fjala latine qe thone eshte nena e fjales * prind eshte ne fakt bija e saj, vjen nga protoshqipja: parentem>barentem<ba rentem>ba renten>ba rinten>ba linten>ba linden>ba lindien Blind>brind>bring ka shkuar ne Anglisht Etimologjia e sakte por me origjine te pare te gabuar: prind (n.) fillimi i 15c. (në fund të shekullit të 12-të si mbiemër), "At ose Am; një paraardhës, paraardhës", nga frëngjishtja e vjetër prind "ati, prindi, i afërmi, i afërmi" (11c.) dhe drejtpërdrejt nga latinishtja parentem (nominative parens) "at ose ame, paraardhës," përdorimi emëror i pjesores së tanishme të parire "lind, prodhoj," nga rrënja PIE * pere - (1) "të prodhojë, të sjellë." Filloi të zëvendësonte plakun vendas pas shek. 1500. parent (n.) early 15c. (late 12c. as a surname), "a mother or father; a f...

Furk/ë, (VUT/ë),-a emër i gjinisë femërore; numri shumës; -a(t) 1. shtyllë që i vihet një muri a një gardhi për ta mbajtur; shtyllë druri anësore e kasolles.  Fjalen *vut(e) e kam mësuar kur isha i vogel, kur shkoja cdo verë në fshatin e nënës time për pushimet verore. Fjales Vut i mungon fjalorit Shqip. E dini pse duhet shtuar kjo fjalë ne fjalor? Sepse tregon se kush e ka emëruar atë dege pemë me bigaçe kendore ne fund (furka harkore në fund} e ka ditur alfabetin, që është dëshmi gjuhësore se gjuha Shqipe ka qënë e shkruar shumeë herët. Origjina e fjales *furk(e) (harkore në fund) Të paktën i njëjti simbol është në alfabetin fenikas, i cili është 3000 vjeçar. Përkthyesi francez i alfabetit fenikas në vitet 1700 e përktheu atë si WAW  Po njësoj Hebraikët, Arabët pak a shumë ashtu e kanë përkthyer. A e shihni formën e fjalës WAW dhe formën e objektit furk? A janë të ngjashëm?  Vetëm nëse e supozojme se nje U eshte nje V, gabim qe e bene Latinet teknikisht, vetem gjysmen e...