Etymology of the Albanian word *tinëz

Zhvillimi i mëtejshëm i gjetjes së zotit Agron Dalipi për origjinën e fjalës *tinëz.

Topalli e fut këtë fjalë si huazim nga serbokroatishtja *tajno.

Baza formuese e fjalët është pa u dit, ose pa u ndje, ne Gegenisht *ndje eshte *ni. Pro nga ana fillozike gjuhesore vjen nga nje koncept *pa u pa, pa u ndje, pa u ni, pa u njoh, pa u dit dhe pa u degju.

Me negativen*s ato behen:

S'pa+, s'ndie+, s'ni+ s'njo×, s'din+, s'ndigjon

Po ashtu shihet se mbaresa formuese e fjalës është -z pa zanore fundore, e cila eshte katakteristike vetem per gjuhen Shqipe, dhe jo gjuhët sllave.

Kodet filozofike-logjike të fjalës shqipe gjenden në atë që sot quhet greqishtja e vjetër dhe kopjuesja e saj, gjuha latine.

Në greqishten e vjetër per fjalen *i(e) padukshen kemi *ἀφανής dhe aphano ne Latinisht, që vjen nga negativje e foljes Shqipe  me pa si a'panes, a'pano dhe kalimet fonetike (f>ph>p).

Pra, formula e formimit se fjales vjen nga një parashtesë negative + kodi-fjalet e shikimit, ose+ndje, di, ndigjo, njoh. 

Pra me fjalë të tjera * tinzari është tinzar sepse nuk mund ta shihni, i padukshem, nuk mund ta ndjeni, nuk mund ta dëgjoni (zhurmat e ecjes, lëvizjes), nuk e dini se është aty pranë teje.

Ne e kemi shumë të lehtë të gjejmë origjinën e fjalëve të tyre, ata jo.

Topalli është paguar për të hedhur një erë të keqe në gjuhën shqipe për të ndryshuar drejtimin e studimit të studiuesve të huaj dhe shqiptarë për të zbuluar sekretet e gjuhës shqipe. Paguar për të fshehur të vërtetën e gjuhës shqipe.

Nga ana tjetër, mendoj se *ndje dhe *di /njoh kanë një rrënjë etimologjike. 

Gjuha SBR përdori fjalën *natë ose negativen e fjales *njoha me *t si paradhtese negative, për të formuar atë nocion. Njoha behet *njoa ne Serbokroatish sepse u mungon tingulli H ne gjuhen e tyre.

Nata fsheh gjërat, nuk shihesh, je i fshehur në formën, ose snjoa>tnjoa>tojna qe kupton pa u njoh, pa e ditur.

Por se ndje, se ni del me te njejtin perfundim si zhvillimi i Zotit Agron se ndie> se ndi>sendi> dines>tines>tinez ka dhe duhet të jetë shumë i vjetër si një fjalë.

Hasan Kurti nga Shkodra thotë "ne malesine e Shkodrës fjala “nuk dëgjon” ka tre variante: *nuk nin, snin, stien. 3 fjalë për të njëjtin kuptim. Dhe mendoj qe fjala e tretë *stien mban sekretin etimologjik të fjalës *tinëz.