Nëse e keni pyetur ndonjëherë veten se cila është baza e emrit familje, ky artikull mund t'ju ndihmojë. Në këtë artikull, unë do t'ju prezantoj me disa terma kyç te gjuhës Shqipe , gjuhes Angleze dhe gjuhes Hebraike. Por para se të fillojmë, le të shohim se si të themi "familje" në hebraisht.
Hebraishtja i përket familjes semite të gjuhëve dhe thonë, pranuar si një e vertetë shkencore. që nuk nuk ka lidhje gjuhe shqipe ose me anglishten.
A është shkencor përfundimi i gjuhëtareve modern?
Fjala për "familje" në hebraisht është *bt ose *baht e cila ka ne rrenje te saj foljen *bah/bahet e Geg te gjuhes Shqipe e cila eshte gjithashtu baza e fjales anglisht birth (shpjegohet me poshte lidhja me hollesi).
A kane lidhje folja *bëj dhe pjesorja e saj *bërë dhe format dialektore te tyre në gjuhën shqipe me ndonji folje te gjuhës hebraike që ka të njëjtën semantike?
Folja krijoj në gjuhën hebraike
Forma paskajore *bara
Present tense / Participle
בּוֹרֵא
bore
Une/ ju m. sg. / ai / ai sendi krijoj
בּוֹרֵאת
boret
Une/ ju f. sg. / ajo / ajo sendi krijon
בּוֹרְאִים
bor'im
Ne / Ju m. pl. / ata m. Krijojn
בּוֹרְאוֹת
bor'ot
Ne / juu f. pl. / ata f. Krijuam
Past tense 1st
בָּרָאתִי
barati
Une krijova
בָּרָאנוּ
baranu
Ne krijuam
2nd
בָּרָאתָ
barata
Ju m. sg. Krijuat
בָּרָאת
barat
Ju f. sg. Krijuar
*בְּרָאתֶם
bratem
Ju m. pl. Krijuat
*בְּרָאתֶן
braten
Ju f. pl. created
3rd
בָּרָא
bara
Ai/ sendi mashk. Krijoi
בָּרְאָה
bar'a
Ajo / ajo sendi fem. Krijoi
בָּרְאוּ
bar'u
Hebraishtja i përket familjes semite të gjuhëve dhe thonë, pranuar si një e vertetë shkencore. që nuk nuk ka lidhje gjuhe shqipe ose me anglishten.
A është shkencor përfundimi i gjuhëtareve modern?
Fjala për "familje" në hebraisht është *bt ose *baht e cila ka ne rrenje te saj foljen *bah/bahet e Geg te gjuhes Shqipe e cila eshte gjithashtu baza e fjales anglisht birth (shpjegohet me poshte lidhja me hollesi).
A kane lidhje folja *bëj dhe pjesorja e saj *bërë dhe format dialektore te tyre në gjuhën shqipe me ndonji folje te gjuhës hebraike që ka të njëjtën semantike?
Folja krijoj në gjuhën hebraike
Forma paskajore *bara
Present tense / Participle
בּוֹרֵא
bore
Une/ ju m. sg. / ai / ai sendi krijoj
בּוֹרֵאת
boret
Une/ ju f. sg. / ajo / ajo sendi krijon
בּוֹרְאִים
bor'im
Ne / Ju m. pl. / ata m. Krijojn
בּוֹרְאוֹת
bor'ot
Ne / juu f. pl. / ata f. Krijuam
Past tense 1st
בָּרָאתִי
barati
Une krijova
בָּרָאנוּ
baranu
Ne krijuam
2nd
בָּרָאתָ
barata
Ju m. sg. Krijuat
בָּרָאת
barat
Ju f. sg. Krijuar
*בְּרָאתֶם
bratem
Ju m. pl. Krijuat
*בְּרָאתֶן
braten
Ju f. pl. created
3rd
בָּרָא
bara
Ai/ sendi mashk. Krijoi
בָּרְאָה
bar'a
Ajo / ajo sendi fem. Krijoi
בָּרְאוּ
bar'u
Shihet qarte qe dy foljet kane lidhje te forte etimologjike.
Në hebraisht *baht do të thotë *bijë ndersa ne shqipe është bilë ne Çam dhe bijë ne standart. Një bijë është një dhuratë e mrekullueshme nga krijuesi, ndaj të kesh një *bijë është një bekim i veçantë. Sigurisht, të kesh një bir është gjithashtu një bekim.
Për të kuptuar lidhjen origjinore të foljes *ba, bëj, bi të gjuhës shqipe me gjithë këtë grup fjalësh, fillimisht duhet kuptuar koncepti kalimtar dhe jokalimtar i foljes, koncepti vepror dhe jovepror, si dhe formimi i mbimerit nga pjesorja e foljes.
Foljet kalimtare dhe jokalimtare . Cili është ndryshimi?
Një folje mund të përshkruhet si kalimtare ose jokalimtare bazuar në faktin nëse ajo kërkon që një objekt të shprehë një mendim të plotë apo jo. Një folje kalimtare është ajo që ka kuptim vetëm nëse ushtron veprimin e saj mbi një objekt. Një folje jokalimtare do të ketë kuptim pa një objekt. Folj bëj, ba, bi përdoret në të dyja mënyrat.
Fjala kalimtare shpesh i bën njerëzit të mendojnë për nje kalim ose moskalim gjë që çon në supozimin e gabuar se termat kalimtar dhe jokalimtar janë thjesht mënyra për të përshkruar veprimin ose mosveprim. Por këto terma nuk kanë të bëjnë fare me faktin nëse një folje është veprore apo jo. Një fjalë më e mirë për t'u lidhur me kalimtar është se ku bie veprimi. Një folje kalimtare duhet të transferojë veprimin e saj te diçka ose dikë - një objekt. Në thelb, kalimtare do të thotë "të ndikosh në diçka tjetër".
Pasi ta keni përkushtuar këtë koncept në kujtesë, zbulimi i ndryshimit midis foljeve kalimtare dhe jokalimtare është mjaft i lehtë.
Tani, jo çdo trajtë joveprore e foljes është njëkohësisht pësore; folja *bëhem ështe trajtë joveprore, por i përket diatezës vetveprore, ndersa *u bëra do të quajmë pësore si folje kalimtare veprore.
Arjana bëri vajzë.
Arjana u bë me vajzë.
Arjana bëhet kryetare e bashkisë.
Subjekti X bëri vajzë. Subjekti X u bë me vajzë.
Folja bëj/bi/ban kur eksplicitohet kallzuesi dhe kryefjala, pjesorja e saj *bërë kthehet në mbiemër:
bërë (i, e) mbiemër; që kupton është bërë; i arrirë; i pjekur si dhe *i prodhuar nga ku vijne kuptimet e anglishtes birth/i bër=i ban dhe *baht te gjuhes hebraike ose kthehet në emer nga ku vinë vetë emrat e gjuhës shqipe bir, bijë bilë dhe bimija qe eshte baza e fjalës femija, e cila ka këtë rjedhë etimologjike
FEMIJA=
FIMIA= fjala ne sarkeogun e apollonise zberthyer nga Ermin Falasku(Vlora)
BIMIA=ku f>b nga ku asht formu fjala *bimë
BINIA= ku m>n, nga ku eshte formuar fjala *mbin
BEN-IA=
BER-IA=ku n>r
Shikoni qarte unisonin fjalëformues, unike kjo për një gjuhë, ndërtimi nga një bërthame e vetme, sa afër janë format dhe semantika kryesore e fjalëve.
Bi
Bëj
Ba
Ban
baht
bash
vash
i ban
i bër
birth
bir
bijë
bilë
bimë (fëmija e tokes)
Në hebraisht *baht do të thotë *bijë ndersa ne shqipe është bilë ne Çam dhe bijë ne standart. Një bijë është një dhuratë e mrekullueshme nga krijuesi, ndaj të kesh një *bijë është një bekim i veçantë. Sigurisht, të kesh një bir është gjithashtu një bekim.
Për të kuptuar lidhjen origjinore të foljes *ba, bëj, bi të gjuhës shqipe me gjithë këtë grup fjalësh, fillimisht duhet kuptuar koncepti kalimtar dhe jokalimtar i foljes, koncepti vepror dhe jovepror, si dhe formimi i mbimerit nga pjesorja e foljes.
Foljet kalimtare dhe jokalimtare . Cili është ndryshimi?
Një folje mund të përshkruhet si kalimtare ose jokalimtare bazuar në faktin nëse ajo kërkon që një objekt të shprehë një mendim të plotë apo jo. Një folje kalimtare është ajo që ka kuptim vetëm nëse ushtron veprimin e saj mbi një objekt. Një folje jokalimtare do të ketë kuptim pa një objekt. Folj bëj, ba, bi përdoret në të dyja mënyrat.
Fjala kalimtare shpesh i bën njerëzit të mendojnë për nje kalim ose moskalim gjë që çon në supozimin e gabuar se termat kalimtar dhe jokalimtar janë thjesht mënyra për të përshkruar veprimin ose mosveprim. Por këto terma nuk kanë të bëjnë fare me faktin nëse një folje është veprore apo jo. Një fjalë më e mirë për t'u lidhur me kalimtar është se ku bie veprimi. Një folje kalimtare duhet të transferojë veprimin e saj te diçka ose dikë - një objekt. Në thelb, kalimtare do të thotë "të ndikosh në diçka tjetër".
Pasi ta keni përkushtuar këtë koncept në kujtesë, zbulimi i ndryshimit midis foljeve kalimtare dhe jokalimtare është mjaft i lehtë.
Tani, jo çdo trajtë joveprore e foljes është njëkohësisht pësore; folja *bëhem ështe trajtë joveprore, por i përket diatezës vetveprore, ndersa *u bëra do të quajmë pësore si folje kalimtare veprore.
Arjana bëri vajzë.
Arjana u bë me vajzë.
Arjana bëhet kryetare e bashkisë.
Subjekti X bëri vajzë. Subjekti X u bë me vajzë.
Folja bëj/bi/ban kur eksplicitohet kallzuesi dhe kryefjala, pjesorja e saj *bërë kthehet në mbiemër:
bërë (i, e) mbiemër; që kupton është bërë; i arrirë; i pjekur si dhe *i prodhuar nga ku vijne kuptimet e anglishtes birth/i bër=i ban dhe *baht te gjuhes hebraike ose kthehet në emer nga ku vinë vetë emrat e gjuhës shqipe bir, bijë bilë dhe bimija qe eshte baza e fjalës femija, e cila ka këtë rjedhë etimologjike
FEMIJA=
FIMIA= fjala ne sarkeogun e apollonise zberthyer nga Ermin Falasku(Vlora)
BIMIA=ku f>b nga ku asht formu fjala *bimë
BINIA= ku m>n, nga ku eshte formuar fjala *mbin
BEN-IA=
BER-IA=ku n>r
Shikoni qarte unisonin fjalëformues, unike kjo për një gjuhë, ndërtimi nga një bërthame e vetme, sa afër janë format dhe semantika kryesore e fjalëve.
Bi
Bëj
Ba
Ban
baht
bash
vash
i ban
i bër
birth
bir
bijë
bilë
bimë (fëmija e tokes)
m'biu-shqipja e vjeter biu
m'birë
f(b)imia
Është e qartë se fëmija nuk vjen nga fjala latine familje, por e kundërta sepse latinishtes i mungon grupi i fjalëve bërthamë që ka gjuha shqipe, duke filluar nga folja *ba, e cila ka lindur gradualisht fjalët e këtij grupi të fjalëve.
Ndersa fjala hebraike për familje përbëhet nga dy përbërës si fjalë, kështu që nuk mund të përkthehet thjesht një fjalë të vetme për emrin "familje". Në këtë mënyrë, ju do të jeni në gjendje të kuptoni se çfarë do të thotë çdo fjalë përbërëse e fjalës familje.
Fjala për familje në hebraisht është "mishpahhah". Ndersa ne bibel eshte e shkruar "mish’pa’chot".Ajo vjen nga rrënja "shaphahh". Do të thotë "të bashkuar", kështu që një familje është një grup njerëzish te lidhur me njeri tjetrin, te bashkuar.
Mishpachah në shkrimin e sotem hebraik: מִשְׁפָּחָה
Tingëllon si: mish'pa'ha sikur te thuash ne shqip *mishpaha ku theksi bie ne *pa.
Në shqip kemi disa përdorime figurative të fjalës "mish", lidhje midis konceptit "mish" dhe konceptit "bashkë", të lidhur ne njëri tjetrin.
Janë "mish e gjak" e cila kupton janë një e të pandarë, janë të lidhur fort njëri me tjetrin. Janë si "mishi me thuan", ose "mishi me kockën" qe kupton janë një e të pandare janë të lidhur fort njëri me tjetrin. S'ndahet mishi prej thoit fj. u. përdoret kur flasim për dy vetë që janë të lidhur ngushtë njëri me tjetrin.
A eshte "mish’pa’chot" nje "mishbashke"?
Çfarë është familja?
Është një grup i lidhur së bashku me disa cilësi të përbashkëta.
Ne Psalmi 96:5-9 shkruhet:
Sepse të gjithë perënditë e kombeve janë idhuj, por Zoti krijoi qiejt.
Jepini YHWH-së, o ju familje [mish’pa’chot] e popullit, jepini JHWH-së lavdi dhe forcë.
Në hebraisht, familja e djalit quhet "ben" (bn) e lidhur etimologjikisht me fjalen shqipe *ben por qe vjen nga folja baze *ban dhe vajza quhet ‘bash’ e lidhur me fjalen shqipe *vash ku kemi rotacizmin e njohur b>v.
Vazhdon.
m'birë
f(b)imia
Është e qartë se fëmija nuk vjen nga fjala latine familje, por e kundërta sepse latinishtes i mungon grupi i fjalëve bërthamë që ka gjuha shqipe, duke filluar nga folja *ba, e cila ka lindur gradualisht fjalët e këtij grupi të fjalëve.
Ndersa fjala hebraike për familje përbëhet nga dy përbërës si fjalë, kështu që nuk mund të përkthehet thjesht një fjalë të vetme për emrin "familje". Në këtë mënyrë, ju do të jeni në gjendje të kuptoni se çfarë do të thotë çdo fjalë përbërëse e fjalës familje.
Fjala për familje në hebraisht është "mishpahhah". Ndersa ne bibel eshte e shkruar "mish’pa’chot".Ajo vjen nga rrënja "shaphahh". Do të thotë "të bashkuar", kështu që një familje është një grup njerëzish te lidhur me njeri tjetrin, te bashkuar.
Mishpachah në shkrimin e sotem hebraik: מִשְׁפָּחָה
Tingëllon si: mish'pa'ha sikur te thuash ne shqip *mishpaha ku theksi bie ne *pa.
Në shqip kemi disa përdorime figurative të fjalës "mish", lidhje midis konceptit "mish" dhe konceptit "bashkë", të lidhur ne njëri tjetrin.
Janë "mish e gjak" e cila kupton janë një e të pandarë, janë të lidhur fort njëri me tjetrin. Janë si "mishi me thuan", ose "mishi me kockën" qe kupton janë një e të pandare janë të lidhur fort njëri me tjetrin. S'ndahet mishi prej thoit fj. u. përdoret kur flasim për dy vetë që janë të lidhur ngushtë njëri me tjetrin.
A eshte "mish’pa’chot" nje "mishbashke"?
Çfarë është familja?
Është një grup i lidhur së bashku me disa cilësi të përbashkëta.
Ne Psalmi 96:5-9 shkruhet:
Sepse të gjithë perënditë e kombeve janë idhuj, por Zoti krijoi qiejt.
Jepini YHWH-së, o ju familje [mish’pa’chot] e popullit, jepini JHWH-së lavdi dhe forcë.
Në hebraisht, familja e djalit quhet "ben" (bn) e lidhur etimologjikisht me fjalen shqipe *ben por qe vjen nga folja baze *ban dhe vajza quhet ‘bash’ e lidhur me fjalen shqipe *vash ku kemi rotacizmin e njohur b>v.
Vazhdon.
Comments
Post a Comment