Swastika and resurrection

From the very beginning of their existence human beings have had a memorized alphabet which was initiated from the previous animal stage and evolved and transmitted generation to generation through three parallel ways: the communication-oral way of the family-society language element, the instinctive language codes memorized into DNA and the mental-linguistic organ into brain, all always in a evolutionary development. They did never exist in one static level, or in a top high level. They has been developed from very lower levels to high levels. The Alphabet is not an invention. The written alphabet was a generalization of the memorizing accumulated spoken alphabet. The written alphabet was an evolutionary  result of alphabet-concepts started and carried from the time when humans were still unconscionable.

There are many symbols of language that we are coming to understand in this blog as we understood how an “I” family works.

A very important symbol is swastika. It was spread all over the world from the Vinča culture (5500 years BCE) to the Mississippian native American culture.

The Vinča culture, Balkans.

The swastika was presented in the writing symbols systems emerging in the New Stone Era, beginning about 10,200 BCE.

The genesis of the swastika symbol is often treated in conjunction with cross symbols, sun cross symbols, four aspects of nature the “sun, wind, water, soil”, four seasons, a lunar Hindu calendar, a generalized calendar, a comet, etc.

In this post that follow, I will try to convince you that every one of these opinions is wrong.

The swastika is interpreted without using any linguistic evidence. The swastika is never being seen as a product of language. It has been only interpreted as produced by a religious context, or a racial-cultural one. No one has really studied the Swastika. No one has seen in swastika a word produced by human thought, a concrete thought related with simple things.
So, the swastika is still an unknown sign which helps its use as a racial symbol. As soon as the swastika will be placed to its really semantic meaning , it will change the tendency of usage as a fetishistic symbol.
Does the swastika has a true meaning?
The swastika looks as a double Z symbol. Is there any cognition between them?

First, as a sound, the “z” is a voiced consonant, which means the sound is made using the vocal cords. In fact, making the z-sound with vocal chord there is also associated with a kind of the unrounded mid-central vowel “ә”, an unstressed obscure vowel, which in Albanian alphabet is represented by the “ë” letter.

Second, as a letter that represents the sound "z", The “z” has many origins, where each one pretends rise to others. It is being said that the Phoenician is the mother. It is wrong for a single reason. Language and alphabet is not a cultural artifact of how the maritime trading spreading the use of the alphabet to North Africa and Europe, but a very long evolution of  separate concepts and their combinations. The "z" before becoming a letter was a meaningful concept memorized and orally transmitted and taught generation to generation, and it was a very powerful code.That areas had already developed it at least 1000 years before Phoenicians.



Basically, it depends on how our level of knowledge have interpreted it:

1. The “Z’ is the twenty-sixth of the Latin Alphabet.

2. Zayin is the seventh letter of many Semitic abjads including Phoenician, Aramaic, Hebrew, Syriac, Perso-Arabic.

3. The Greek form of Z was a close copy of the Phoenician symbol I, and the Greek inscriptional form remained in this shape throughout ancient times. The Greeks called it zeta, a new name made in imitation of eta (η) and theta (θ).

4. In Etruscan, Z may have represented /ts/.

5. The swastika is a Chinese character (Pinyin wan4, \ tone) which means "ten thousand, a very great number, and myriad".

In the Albanian exists a verb that is just a letter. It is the verb   “zë” 'zә'. The verb is only a simple combination of two elements: the sound  “z”  and the unrounded mid-central vowel “ә”. It is technically more e sound and a letter than a syllable.

What does "zë"  mean in Albanian?

As a verb it has mainly these meanings:
Zë:
1.to seize: to take every kind of possession mentally, forcibly, suddenly, or normally.
2. to make
3. to catch
4. to sprout

As the verb "zihem" and the noun "zënie" which root is the "zë" they substantially mean:
1.to fight in the senses:

a) people hit and kick each other.
b) small fights not very violent.
3) a disagreement between two people.

As a noun:
1.Zë 'voice'

The "zë" as a noun is created by other source and can not be compered with the 'zë" as a verb.

In the book titled "Standart Albanian, reference grammar for students", on the page 84, there is an translation and an explanation of a sentence in Albanian:

"Ka rrezik që Salih Protopapa të ketë zënë grykat", translated as: 'There is a dangerous that Salih Protopapa may have seized the passes'.

Swastika meaning

The idea of resurrection existed before to become a theological term. The semantic of resurrection is dependent on the earlier primitive view of physical world, and particularly the physical living world of plants. In their eyes the physical world of plants was related to three elements: the sun, above the ground of earth, and the below the ground of earth where the plants come from. They have seen the plants as processed by a life cycle when they were replacing themselves. The seedling was a part of the plants life cycles and a successful seedling was a part of the life’s cycle itself. When they understood completely the seed plants life continuum took place the big event of agriculture. At that moment they also completed the creation of a group of thoughts related with a concrete resurrection of physical world made by human beings. The linguistic concept of resurrection connected with the physical world has been understood similarly by people all over the world. It was very important for the existence and their every day life. The older meaning of resurrection much later on was generalized to an abstract meaning, when human thought became a little more complicated. In this regard, the modern semantic of the word with the primitive thought differs only that the resurrection can happen in the middle of a life cycle of a physical object. Earlier Humans beings never have created thoughts which did not have a concrete existence on the physical world. What was true persuaded them.

The semantic of resurrection is dependent on to two basic concepts:

1. One is the concept of “new” which is presented with the Albanian word “re” new The “new” concept in Albanian has two forms: the masculine and feminine form -* ri (masculine) and *re (feminine)

2. The second is the “zë” which means “a successful seedling”  . The ‘zë’ is a verb form of Albanian which means "succesfull seedling".

24. Zë ; jokal. vet. veta III. Mbin (fara, rrënja a fidani i mbjellë); trevon (shartesa); bën kokrra a fryte
bima; bëhet me barrë, merr (femra).

  The Z Family

English	Albanian	Chinese	German	Italian	Latin
seize	zë	搶占Qiǎngzhàn	besetzen	sequestrare	sumo
usurp	zë, zaptoj	篡奪Cuànduó	usurpieren	usurpare	osurpare
occupy	Zë, zaptoj	佔據Zhànjù	besetzen	occupare	occupare
seizure	zënie	發作Fāzuò	besetzung	sequestro	comprehensio
measure	mas	尺度Chǐdù	maß	misurare	mensuro
fight, tussle, scuffle	zihem(v), zënie(n)	戰鬥Zhàndòu	Schlägerei	rissa, zuffa, azuufarsi	certo
step	shkel	步驟Bùzhòu	schritt, stigen	passo	Versus,supero
pressure	Shtyp, shtypje	壓力	zwang	Pressione (n)	pressura
constraint	shtrengoj	限制Xiànzhì	zwang	constrizione	cohiberi
suit (litigation)	Zënie(n),zihem(v)	訴訟Sùsòng	Rechtsstreit	Litigation(z>g)	lis
select	zgjedh	選擇Xuǎnzé
choose	zgjedh	選擇Xuǎnzé
settle	zgjidhur		siedeln
self	vetë	自Zì	selbst	se stesso	Sui,sese
sprout	zë	發芽Fāyá	sprießen	germolglio(z>g)	pullulant
catch	Zë, zëre!,zura	捕捉Bǔzhuō
pursue	vazhdoj	追踪Zhuīzōng
base	Rrëzë, bazë		stellen
god	zot	神Shén	Götze	dio	deus
dominate	Zap,zoteron	主宰Zhǔzǎi	herrschen
resurrection	Re(new)+zë(make)	再生Zàishēng		resurrezione	resurrectionem
make	Zë (bëj)	使Shǐ
do	Zë (bëj)	做Zuò
regeneration	Zë, zihet,gjeneron	再生Zàishēng	erzeugen
cage	kafazë			gabia(z>g)
prison	burg (z>g)		Zuchthaus	carcere	carcerem

Albanian Dictionary:

ZË kal.

1. E kap me dorë a me diçka tjetër; e prek, e rrok dhe e shtrëngoj dikë a diçka; kund. lëshoj. Zë lopatën (kazmën). Zë dorezën e derës (degën e pemës). Zë me dor ë(me dhëmbë, me mashë). Zë për dore (për këmbe, për krahu, për fyti, për veshi, për flokësh, për faqesh). E zuri në gushëdikë e përqafoi. E zuri për mënge (për jake). Zuri kokën me duar. E zuri kalin për fieri. E ka zënë keq (ligsht). Zëre, se ra! Si t`ia zërë dora pa i zgjedhur; mbarë. Edhe baltë po të zërë, i bëhet flori.2. I bie mbi të papritur dhe e mbuloj tërësisht a pjesërisht; e kap papritur dhe e dëmtoj dikë a diçka, duke i rënë përsipër, duke kaluar mbi të a duke e shtrënguar fort; dëmtoj diçka duke e futur a duke e vënë pa dashje te një vegël a te një send që mbyllet, nën një send që bie etj. Zura dorën. I zuri dera gishtin (rrota këmbën, makina krahun, trari dorën). E zuri shtëpia (tavani) brenda. Zuri batanijen nën vete. E zuri nën të. I zuri poshtë.3. Kap të gjallë një njeri, një kafshë etj. Duke e ndjekur a duke përgjuar dhe e mbaj; shtie në dorë një njeri, një kafshë etj.; kap. E zunë të gjallë (të plagosur). E zunë rob. Zunë një vjedhës. Zë peshk (flutura, zogj). E zuri me lak (me çark, me grep, me dorë). U arratis, po e zunë. E zunë fshehurazi (me zor). Qeni zuri një lepur. Macja zuri një mi. Zëre, se iku! Në e zënça, do t`ia tregoj qejfin! 4.  ZË jokal. E mbërthej, e qep a e ngjit diçka, që të mbahet mirë e të mos bjerë; kap a lidh flokët ose diçka tjetër; vet. veta III qëndron, mbahet; ngec. Zë me gozhdë (me gjilpërë, me pe). Zë flokët. Zë kopsën e këmishës. Zë fijen e çorapit. Ka zënë mirë. Ngjitësja nuk zuri.5. edhe jokal. Prek dikë a diçka, ndesh; takoj në diçka, has diku; arrij të mbështetem diku. Këmbët i zunë në tokë. I zuri këmba dhe. Varka zuri në rërë. Çengeli zuri dhe. Anija zuri fundin e detit. Rrotat zunë mirë në tokë. I zuri këmba vend e vuri këmbën mirë në tokë, shkeli plotësisht. Dora i zuri në diçka të butë. Zuri sharra në gozhdë.6. Zbuloj dikë që është duke kryer një veprim të dënueshëm, e kap në gabim a në faj; kap në befasi, gjej. E zuri në faj (në gabim). E zuri në befasi. E zuri brenda në shtëpi. E zuri në fjalë e kapi dikë kur thoshte diçka të kundërt me atë që dëshironte të vërtetonte. Të zura!7. E gjej dikë a diçka të papërgatitur a në një gjendje të vështirë; e gjej dikë në një gjendje të caktuar (të mirë a të keqe), në një vend të caktuar etj.; gjej. E zuri ngushtë (keq). E zuri të papërgatitur. E zuri në gjumë. Duajt i zuri shiu në fushë. I zuri ngrica pemët me lule. E zuri dëbora bagëtinë në mal. Sivjet dimri na zuri me të gjitha të mirat në shtëpi. Vjeshta e zuri në Korçë. I zuri nata (mëngjesi, vapa) në rrugë. I zuri stuhia në det. Të zëntë viti gëzuar! ur. Mos e zëntë moti! mallk. Mos e zëntë darka! mallk. Kë zë dielli pa larë, s'i vete puna mbarë. fj.u.8. Pësoj diçka, vuaj një pasojë nga veprimi i dikujt a i diçkaje; bie në një gjendje të caktuar në rrethana të caktuara, më pushton a më kap diçka. Na zuri shiu (breshri, bora). E ka zënë dielli shumë. E ka zënë qymyri (gazi). E zuri korrenti. E zuri grerëza (zekthi). E zuri gjumi (edhe fig.). E zuri frika (tmerri, paniku, ankthi). E zuri belaja (halli, e keqja, kusuri, taksirati). E ka zënë malli (mërzia, dashuria, meraku). E zuri turpi (inati). I zuri gazi (të qeshurit). Na zuri me të, s'kemi ç`të bëjmë. I zuri rakia (vera). E zuri deti (aeroplani, makina). E zuri gjaku. E zuri lemza (egjra). E zuri sëmundja (gripi, rrufa, lija, ngërçi). E zuri koka (barku, kolla, dhëmballa). E zunë ethet (të prerat, të dredhurat). I zuri haku i popullit. I zuri buka e fukarasë. Ç`e zë njeriun e nuk e duron? E zëntë gjarpri! mallk.9. Arrij në një vend të caktuar e rri aty, vendosem diku; ngulem diku e s'luaj; marr me përpjekje diçka, e shtie në dorë, e pushtoj një vend; arrij një nëpunësi, vihem në një pozitë; hipi në një detyrë (edhe fig.).Zuri vend pranë dikujt u ul. Zër vend! ulu! Zuri kryet e vendit. Zë shumë vend. Zuri një qoshe. Zuri majën e malit. Për tërë natën zuri Pukën. Zuri kurbetin. Zuri pritë (pusi). Zunë qytetin (fshatin, kodrën). Zuri pozita kyçe. Zuri një vend në ministri. Zuri vend të mirë (vendin e parë, vend nderi) në klasifikim. Zuri vendin që i takon. Ua zuri dhomën me plaçka. Më në fund zuri vend dikush u ngul në një punë.10. E marr diçka për të kryer një punë, e marr me qira; e pajtoj; e caktoj, e zgjedh ose e porosit me kohë, më parë se të tjerët. Zuri një dhomë (një vend) në hotel. Zuri hotel. Zunë një taksi. Zë një vend në teatër. Zë për një natë (për një muaj). Kishte zënë njëzet argatë.11. E mbyll, nuk lë të përdoret për kalim, pengoj lëvizjen nëpër diçka; mbush një hapësirë a diçka tjetër, që të mos e lë të lirë, të mos punojë etj.; pengoj shikimin, dritën etj., nuk lë që të duket; fig. e mbush me një veprimtari një kohë të lirë ose një kohë të caktuar për diçka tjetër. Zë vrimat. I zuri rrugën (shtegun). Zë veshët (sytë, gojën). I zë diellin (dritën). E zuri mullirin e ndaloi. Zë grykën e shishes. Zë pikat e çatisë. Ky mur na zuri sytë. Retë e zunë diellin. E zuri me trup. Rrugën e ka zënë dëbora. Ua zuri zilet me bar. E ka zënë derën përbrenda. I zëntë sytë! mallk. I zuri frymën. Zë ujin në arë. Ua ka zënë fëmijëve kohën e lirë. Ditët e parashikuara për ujitje, meqë ra shi, i zunë me punë të tjera.12. Arrij ta kap dikë a diçka që niset a që ecën para meje ose arrij të takohem me të; e arrij, e kap. E zuri trenin (autobusin). E zuri topin. E zuri në rrugë. E zuri me vrap (me biçikletë, me makinë). E zuri para se të nisej. Nuk e zë dot. E zuri në klasë të tretë. Bora zë borën. Zë buka bukën. Zë puna punën. Zë muaji muajin (viti vitin). Zë e reja të vjetrën. Fjala zë fjalën. E zunë dhe e kaluan ndërmarrjen tjetër.13. E kap dhe e shfrytëzoj si duhet kohën, rastin etj., nuk e lë të më ikë; arrij një kohë, një moshë etj. a më arrin një kohë, më vjen; mbushet, plotësohet një periudhë kohe. E zuri rastin. E zuri kohën e humbur. I zuri të tetëdhjetat. E zuri java në dyshek. E zuri pleqëria. Para se ta zinte mëngjesi. Po të hash mirë në mëngjes, zë darkën.14. edhe jokal. Filloj, nis; kap, marr. Zuri shiu (breshri, bora, era). Zunë një këngë (një valle). Zuri një punë (një lojë). Zë punë. Zuri vrapin. Zuri shoqëri (miqësi, dashuri) me dikë. Zuri zanatin e babait. Ka zënë rrugë të keqe. Zunë luftën me armikun. E ka zënë ters. Dimri e ka zënë me të egër (me të keq, me të butë). Para se të zërë bora. Sa s’kanë zënë shirat. Që atëherë zunë brengat e hidhërimet. Nuk zë punë me dorë nuk punon fare. Mbaroje këtë që ke zënë. Nuk di nga ta zë fillin nuk di ç'të bëj më parë; jam në mëdyshje. E zuri nga bishti një punë e nisi një punë së prapthi. S'ka zënë ende këmbët s'ka filluar të ecë.15. vet. veta III. I bie, e rreh (shiu, era etj.); e mbulon (ujët etj:); arrin ta përfshijë a ta kapë. Shtëpinë e zë dielli nga tri anë. Këtë vend nuk e zë era. Këtë arë e zë uji. Atje i zinte lumi shpesh. Disa vende s'i kishte zënë shiu. Sa më zë syri shumë larg, deri aty ku arrin të shohë syri.16. vet. veta III. E kap, e përfshin (një ligj, një vendim a detyrim, një ndarje administrative etj.). E zë ushtria (shërbimi ushtarak). E zë ligji. Nuk i zë urdhëresa. E zuri amnistia (falja). I zë arsimi tetëvjeçar. Zë një periudhë të gjatë historike. Të lashtat zënë një sipërfaqe të madhe. E zinte gjaku. etnogr. i binte të merrte gjak për një vrasje.17. vet. veta III. Përbën. Zë numrin (shifrën) dyqind. Gratë zënë rreth 45%. Shpenzimet zënë një peshë të madhe. Peshën kryesore të prodhimeve e zë gruri.18. E qëlloj me diçka, i hyj me të rrahur; më bie, më qëllon, më godet. E zunë me gurë (me grushte, me domate). Plumbi s`e zuri mirë. Sa mund t'i zinte shigjeta. E hidhnin gurin dhe ku të zinte.19. bised. Mbreh në parmendë (qetë etj.); i vë shalën a samarin për herë të parë kalit, mushkës etj. Zuri kaun me një ka tjetër. Zuri qetë në parmendë (në kular). A e ke zënë mushkën?20. vet. veta III. Vishet, mbulohet a mbushet me diçka; formon diçka përsipër a brenda, lëshon, vë. Qumështi zuri ajkë. Lumi ka zënë akull. Plaga ka zënë kore (dregëz). Xhamat kanë zënë djersë. Oxhaku ka zënë blozë. Dollapi ka zënë pluhur. Buka ka zënë myk. Pushka ka zënë ndryshk. Dhoma ka zënë merimanga. Sytë i zunë perde. Duart i kanë zënë kallo (flluska). Qeni ka zënë pleshta. Djathi ka zënë shtrepa. Krevati ka zënë çimka. Mollët (dardhat) kanë zënë krimba. Ara me grurë ka zënë bar. Plaga ka zënë qelb. I zuri gjuri (shpatulla) ujë. Mishi ka zënë erë mishi është qelbur.21. Hyj në marrëdhënie të mira me dikë dhe e afroj, e bëj dikë të afërt. E zuri shok (mik). Ka zënë shumë shokë (miq) të mirë. E zuri dhëndër.22. bised. Fejoj vajzën a djalin, i gjej nuse djalit a i gjej burr çupës. E ka zënë vajzën. I zuri një nuse të mirë djalit. E ka zënë burrin vetë.23. E quaj, e vlerësoj; e numëroj, e llogarit, e marr për... S`e zinte për gjë. S'e zë këtë lojë. Po e zëmë se fitove. Zëre se arrite. Zëri të humbura ato para. Edhe ato ia zuri në llogari. Ato vite nuk i zë fare. Nuk e zë në hesap (në numër) nuk e përfill. Këto s'po t`i zë. Për sylesh e zë ti atë?24. jokal. vet. veta III. Mbin (fara, rrënja a fidani i mbjellë); trevon (shartesa); bën kokrra a fryte bima; bëhet me barrë, merr (femra). Zuri lulja (druri, pema). Kumbullat (mollët) zunë mirë. Ulliri zë me vështirësi. S`kanë zënë të gjithë fidanët. Shartimi ka zënë mirë. Bimët kanë zënë rrënjë. Drurët zunë fare. S'ka zënë lopa (delja). Gruri zuri bukë. Qepët nuk kanë zënë kokë. S`kanë zënë krahë zogjtë s'u kanë dalë ende krahët.25. Përgatit duke i hedhur maja, farë etj.; bëj, ngjesh, gatuaj. Zë bukën (brumin). Zë kosin (djathin). E zuri qumështin kos. Miellin e zuri brumë.26. Nxjerr fitim a të ardhura nga diçka a duke shitur diçka, fitoj, marr; kërkoj si çmim kur shes diçka, i mbaj. Zuri para të madhe. Sa të zë muaji këtu? Zunë shumë të ardhura. Zuri 50 kv. për ha. Ia zuri shtrenjtë (lirë). Me sa ta zuri?27. edhe jokal. Ndez; vet. veta III merr flakë, ndizet. Zë zjarr. Zjarri zuri mirë. Eshka mezi zuri.28. vet. veta III. Më vret e më bën plagë. E ka zënë këpuca. E zuri gozhda kalin. Kali e di vetë se ku e zë samari. fj.u.29. Filloj, nis (si folje gjysmëndihmëse së bashku me një folje tjetër). Ka zënë të flasë (të qeshë, të lexojë, të shkruajë, të mendojë, të bërtasë). Zuri të ecte (të vraponte, të largohej). Zuri të tallej. Zuri të vishej. Zuri të zbardhte (të frynte, të ngrysej, të ftohej moti). Zuri të binte shi (dëborë). Dielli zuri të perëndonte. kau ka zënë të çalojë. Zë e bërtet (tregon, pyet, këndon). Zënë e dalin. Zë e tundet toka. Misri sa ka zënë të bijë. Zuri të duket puna. Zuri të merret me punë.30. bised. Puth; takoj. I zuri dorën ia mori dorën dhe ia puthi. I zë këmbën i puth këmbën (edhe fig.). E zuri për dore e takoi në dorë.* Zë (bëj) be betohem. I zë besë i besoj. Ia zuri bicen dikujt shih te BIC/E,~JA.Më zuri (u ndodha) bosh shih te BOSH. E zuri bazën vdiq. E zuri në cak keq. shih te CAK,~U. Zuri cefël u zemërua e u ndez menjëherë, i kërceu damari, i hipi në kokë. Zuri cergë (brumë) vuri njëfarë pasurie, e ndreqi gjendjen ekonomike, u mëkëmb.I zë çelën shih te ÇEL/Ë, ~A I. E zuri (iu ndez, i hipi, i kërceu, iu ngrit) damari shih te DAMAR,~I. I zuriderën dikujt shih te DER/Ë,~A. E zunë me domate dikë shih te DOMAT/E,~JA. Zunë dorë i dhanë fjalën njëri-tjetrit, lidhën marrëveshje a ranë në ujdi për diçka. I zë dora (çdo gjë)a) i vjen ndoresh për çdo punë; nuk rri kot;b) i del mirë e mbarë çdo gjë. S'e zë (s`e kap) atë dorë diçka shih te DOR/Ë,~A. Më zuri dhëmbi diçka shih te DHËMB,~I. S'ta zë dhëmbi shih te DHËMB,~I. E zunë pa fener dikë shih te FENER,~I.Zë fill fillon, nis. E zë fill dikë a diçka shih te FILL,~I. I zë fillin diçkaje shih te FILL, ~I 4. Zë (bën, ngre, gjen) fole shih te FOLE,~JA. I zuri frymën dikujta) nuk e la të fliste, ia mbylli gojën;b) e mundoi, nuk e la të qetë dikë. E zuri (e kapi, e mbërtheu) për fyti (për gryke) shih te FYT,~I. I zëntë fytin (grykën)! mallk. shih te FYT,~I. Iu zëntë fyti! mallk. shih te FYT,~I. I zë gojën dikujta) ia mbyll gojën, e detyroj të mos flasë më;b) e heq qafe duke i plotësuar një kërkesë të vogël që bie në sy, por jo kërkesën kryesore. Zë në (me) gojë dikë a diçka shih te GOJ/Ë,~A. I zë grykën dikujt i jep ç'kërkon, që të mos flasë më. E zuri gjarpri shih te GJARP/ËR,~RI. Zuri (kafshoi, hëngri) gjuhë shih te GJUH/Ë,~A I. Nuk më zë gjumi për diçka;shih te GJUM/Ë,~I. Ia zë hunda diçka; shih te HUND/Ë,~A. E zuri (e kapi) për jake dikë ; shih te JAK/Ë,~A. E zuri (e kapi, e mori) kalemi dikë ; shih te KALEM,~I. Ia zuri (ia lidhi, ia ngujoi) këmbët nuk e la të lëvizë nga vendi (një sëmundje, një hall, një punë etj.); e pengoi, e vonoi; i mbeti si barrë. S'e zë këmba nuk rrihet, nuk shkelet shumë nga njerëzit (për një rrugë, një vend). Zuri këndin shih te KËND,~I. Ka zënë krimba shih te KRIMB,~I.E zuri (e kapi, e gjeti) ndër lakra; shih te LAK/ËR,~RA. Zuri ledh dikush shih te LEDH,~I II. E zuri ledhi dikë shih te LEDH,~I II. Zuri lepurin shakë ra u rrëzua për tokë. E zuri (i ra) lotaria shih te LOTARI,~A. E ka zënë magjja: shih te MAGJ/E,~JA. E zuri (e bëri) mat dike: shih te MAT,~I II. Zuri (vuri, nxuri) mend; shih te MEND,~TË. S'e zë meraku (balli, qederi) nuk e çan kokën, s`i bëhet vonë, nuk pyet fare, nuk shqetësohet. Zë (vret, numëron) miza (gjithë ditën) mospërf. shih te MIZ/Ë,~A. Zë mullën ; shih te MULL/Ë,~A. Kështu e ka zënë mullëzën ; shih te MULLËZ,~A. Ka zënë myk (ndryshk) diçka ka kohë që nuk është përtërirë a që nuk është pastruar. Mos të zëntë ora! mallk. shih tek OR/Ë,~A I. E zuri (e kapi) për palltoje dikë shih te PALLTO, ~JA. Zuri përruan (ledhin) keq. vdiq; ngordhi. Zinte (shtypte) pleshta shih te PLESHT,~I. E ka zënë pluhuri diçka; shih te PLUHUR,~I.E zuri pupa diçka; shih te PUPA. I zuri (i mbrehu, i ngatërroi) qetë me dikë shih te MBREH. Ka zënë qoshen; shih te QOSH/E,~JA. E ka zënë qymyri shak. shih te QYMYR,~I. Më ka zënë (atje) ku s'rrëfehet shih te RRËFEHEM. Zë (lëshon, ngul, hedh) rrënjë shih te RRËNJ/Ë,~A I. Zuri rruazën (qafën, zverkun) keq.a) u rrëzua dhe u vra keq;b) vdiq. I zuri rrugën (udhën) dikujta) i doli përpara dikujt;b) e pengoi dikë, nuk e la të bëjë përpara. I zuri sytë dikujt shih te SY,~RI. Ma zuri syri shih; te SY,~RI. Nuk ta zë (nuk ta mbush) syrin shih te MBUSH. Ma zuri shul diçka shih te SHUL. E zuri tavani (shtëpia) i erdhi shumë rëndë, s'dinte ku të futej nga turpi. Zë tokë a) diku zbres, ulem në tokë;b) lind (për diellin). Zë (merr) në thua; shih te THUA, THOI. E zuri vaun shih te VA,~U. Zë venda) vendoset diku (për njerëzit); është në vendin e vet dhe nuk luan (për sendet);b) ka vlerë, dëgjohet, merret parasysh, përfillet; vlen për diçka të mirë;c) ngulitet, bëhet pjesë e pandarë e diçkaje. I zuri vendin (këmbën) dikujt e zëvendësoi dikë, erdhi a veproi në vend të tij. S'më zuri vend (buka etj.) nuk më ngopi fare; nuk më kënaqi. S'më zë vendi jam shumë i shqetësuar, nuk rri dot në një vend nga shqetësimi i madh. Ma zuri (ma kapi) veshi diçka; shih te VESH,~I. E zuri veshin; shih te VESH,~I. E zuri (e kapi) nga (për) veshi dikë e detyroi me forcë të bëjëdiçka. Zunë vrimat u fshehën nga frika. E zunë (i hipën, i kërcyen, e kapën) xhindet (qipujt) shih te XHIND,~I. Zë zemrën (barkun) ha pak, ha sa për të thyer urinë. Ra qielli dhe e zuri (e mbuloi) shih te QIELL,~I. S'kishte ku e zinte (e kapte) qeni dikë shih te QEN,~I. I zuri bishti dhjamë shih te DHJAM/Ë,~I. Zë brinjët me duar ; shih te BRINJ/Ë,~A. S'i zë bytha vend thjeshtligj., keq. shih te VEND,~I. I kanë zënë (i kanë vënë) cergë sytë; shih te CERG/Ë,~A. I zuri çarku kokën shih te ÇARK,~U. E zë (e kap) demin (kaun) për brirësh (nga brirët); shih te BRI,~RI. I zuri dhëmbi bukë (tagji) shih te DHËMB,~I. Ia zuri fjalën në gojë; shih te GOJ/Ë,~A. Zë fundin e barkut shih te BARK,~U. Më zuri goja bar (erë) shih te BAR,~I I. S'më ka zënë goja lesh; shih te LESH,~I. Më zuri gjuha (goja) lesh; shih te LESH,~I. Ia kanë zënë (ia kanë mbyllur, ia kanë vulosur) gojën me shtupë shih te SHTUP/Ë,~A. Të zë në grykën e këmishës shih te KËMISH/Ë,~A. I zuri guri këmbët; shih te KËMB/Ë,~A. Nuk zë gjë me dorë shih te DOR/Ë,~A. E ka zënë gjumi (fle, prehet) mbi dafina shih te DAFIN/Ë,~A. E zëntë gjumi i madh mallk. shih te GJUM/Ë,~I. S'i zënë këmbët dhe (tokë, vend) shih te KËMB/Ë,~A. Ia zuri këmbët me derë; shih te DER/Ë,~A. Ia ka zënë kokën me derë e ka mbërthyer mirë e s'ka nga të lëvizë, e ka në dorë; e detyron të bëjë siç do ai. Zë kokën me dorë habitem dhe zemërohem nga diçka e padrejtë ose e rreme; çuditem shumë. Ka zënë (ka vënë) kore (dregëz) plaga; shih te KOR/E,~JA I. E zuri lepurin në lak shih te LAK,~U. E zë (e kap) lepurin (dhelprën) me qerre dikush; shih te QERR/E,~JA. I zuri luga ujë; shih te LUG/Ë,~A. I ka zënë magjja kokën; shih te MAGJ/E,~JA. S'e zë (s'e kap) njeri me dorë (për bishti) s'e përfill njeri, s'e fut njeri në hesap; s'kujdeset njeri për të. E zunë me pelë për dore; shih te PEL/E,~A. Zë peshk në bar shih te BAR,~II. Zuri (kapi) qeni një lepur mospërf., iron. shih te QEN,~I. Sikur ka zënë (ka kapur, ka rrokur) qiellin me dorë shih te QIELL,~I. I zuri rrota (qerrja, rrasa) bishtin shih te BISHT,~I. I zuri sytë buka (e mira) shih te BUK/Ë,~A. I zëntë sytë buka! mallk. shih te SY,~RI. I kanë zënë sytë lesh shih te LESH,~I. I kanë zënë sytë mjegull; shih te MJEGULL,~A 2. I zuri (i ndeshi, i hasi, i ra) sharra në gozhdë shih te SHARR/Ë,~A. I kishte zënë shosha (hambari) merimanga; shih te MERIMANG/Ë, ~A. I zuri shpirtin ngjak dikujt; shih te NGJAK,~U. I zëntë shtëpia (oborri) bar! mallk. shih te BAR,~I I. Ka zënë (ka lëshuar) merimangë toka shih te MERIMANG/Ë, ~A. Nuk ia ka zënë trari kurrizin dikujt shih tek TRA,~RI. I kanë zënë trutë ndryshk (myk) shih te NDRYSHK,~U. Nuk i zë (nuk i ngre, nuk i merr) ujë lopata (shati) shih te LOPAT/Ë,~A. I zë vend fjala shih te VEND,~I. S'i zë vend gjaku; shih te GJAK,~U I. Nuk di kë të zë e kë të lë s'di nga t'ia nis më parë, s'di ç'është e vlefshme, s'di ç’të zgjedh më parë. S'i zë gjuha vend ndër dhëmbë (s'i rri gjuha prapa dhëmbëve); shih te GJUH/Ë,~A I.

References:

I. "Standart Albanian, e reference for students" By Leonard Newmark, Philip Hubbard, Peter R. Prift

II. Newmark, Leonard. 1998. Albanian-English Dictionary. Oxford: Oxford University Press.

NO commercial use under any circumstances without my written permission.NO publication without my written permission.Please do not re-post or circulate these files. Send interested people to this page.