Lidhja midis "greqishtes" së vjetër ὑψηλός (hypsilós, ypsilos, ispilos) që kupton la, lart(ë) dhe foljes shqipe "HIP" dhe emrin "IIL
Lidhja midis "greqishtes" së vjetër ὑψηλός (hypsilós, ypsilos, ispilos) që kupton la, lart(ë) dhe foljes shqipe "hip" (dialekt toskërisht) dhe "hyp" (shqipja standarde dhe dialekti gegë) ia vlen të hetohet
Përsa i perket formës së tyre, dallohet qartë ngjashmëria midis fjalës shqipe YLL (shqipja standarde) dhe IL (dialekt toskërisht) me fjalen e "greqishtes" ὑψηλός.
Eshtë e vështirë të thuhet me siguri nëse koncepti i ὑψηλός rrjedh nga konceptet shqipe, ka mundësi që të ketë pasur huazim apo ndikim gjuhësor midis gjuhëve të lashta, ose gjuha shqipe dhe greqishtja e lashtë kanë qenë e njëjta gjuhë, ose gjuha "greqishte e lashte" është nje gjuhë e re e ndërtuar nga priftërinjtë për qëllime fetare.
A është e mundur që konceptet shqipe "hip"/"hyp" dhe Yll/IL të jenë huazuar ose ndikuar nga gjuha e lashtë "greke", ose anasjelltas?
Nga një mbiemër i "greqishtes" të jenë huazuar dy njësi të veçanta gramatikore në gjuhën shqipe, një folje dhe një emër?
Sipas shumë gjuhëtarëve dhe shkencëtarëve, foljet besohet të jenë njësitë e para të gjuhës që shfaqen në komunikimin njerëzor.
Foljet përfaqësojnë veprime, ngjarje ose gjendje të qenies, të cilat janë thelbësore për përvojën dhe ndërveprimin njerëzor. Foljet si "shko", "bëj", "shih" dhe "jam" mendohet të jenë ndër fjalët më të hershme të përdorura nga njerëzit.
Emrat, të cilët përfaqësojnë objekte, koncepte dhe entitete, besohet se janë shfaqur më vonë, pasi njerëzit filluan të etiketojnë dhe identifikojnë gjërat në mjedisin e tyre.
Mbiemrat, të cilët përshkruajnë cilësitë dhe vetitë e emrave, mendohet se janë zhvilluar edhe më vonë, pasi gjuha u bë më e ndërlikuar dhe e nuancuar.
Kjo renditje ka kuptim, pasi foljet shpesh kanë më shumë kuptim dhe kontekst sesa emrat ose mbiemrat dhe janë thelbësore për përcjelljen e veprimeve, ngjarjeve dhe marrëdhënieve.
Sipas gjuhëtarëve duhet të jetë krijuar fillimisht folja hyp, hip dhe me pas emri yll dhe me pas në kohë mbiemri i lartë.
Sipas gjuhëtarëve dhe shkencëtarëve, folja "hyp, hip" në shqipe duhet të ketë dalë e para, e ndjekur nga emri "il" (yll) dhe shumë më vonë duhet te jete krijuar mbiemri "ypsilos" (i lartë).
Mbiemri "hypsilos" shihet qartë që ështe nje një kombinim i foljes më të vjetër të gjuhës shqipe "hyp" dhe emrit "il", me prapashtesën "-os" të shtuar më vonë. Kjo sugjeron që mbiemri "ypsilos" është një zhvillim më i fundit, i ndërtuar mbi bazën e foljes dhe emrit të mëparshëm të gjuhës shqipe.
Si u ka shpëtuar kjo gjuhëtarëve te Akademise shqiptare. Gjuhëtarët shqiptare paguhen që të zbulojnë historinë dhe evolucionin e gjuhës shqipe duke shqyrtuar strukturën dhe marrëdhëniet midis fjalëve të saj.
Përsa i perket formës së tyre, dallohet qartë ngjashmëria midis fjalës shqipe YLL (shqipja standarde) dhe IL (dialekt toskërisht) me fjalen e "greqishtes" ὑψηλός.
Eshtë e vështirë të thuhet me siguri nëse koncepti i ὑψηλός rrjedh nga konceptet shqipe, ka mundësi që të ketë pasur huazim apo ndikim gjuhësor midis gjuhëve të lashta, ose gjuha shqipe dhe greqishtja e lashtë kanë qenë e njëjta gjuhë, ose gjuha "greqishte e lashte" është nje gjuhë e re e ndërtuar nga priftërinjtë për qëllime fetare.
A është e mundur që konceptet shqipe "hip"/"hyp" dhe Yll/IL të jenë huazuar ose ndikuar nga gjuha e lashtë "greke", ose anasjelltas?
Nga një mbiemër i "greqishtes" të jenë huazuar dy njësi të veçanta gramatikore në gjuhën shqipe, një folje dhe një emër?
Sipas shumë gjuhëtarëve dhe shkencëtarëve, foljet besohet të jenë njësitë e para të gjuhës që shfaqen në komunikimin njerëzor.
Foljet përfaqësojnë veprime, ngjarje ose gjendje të qenies, të cilat janë thelbësore për përvojën dhe ndërveprimin njerëzor. Foljet si "shko", "bëj", "shih" dhe "jam" mendohet të jenë ndër fjalët më të hershme të përdorura nga njerëzit.
Emrat, të cilët përfaqësojnë objekte, koncepte dhe entitete, besohet se janë shfaqur më vonë, pasi njerëzit filluan të etiketojnë dhe identifikojnë gjërat në mjedisin e tyre.
Mbiemrat, të cilët përshkruajnë cilësitë dhe vetitë e emrave, mendohet se janë zhvilluar edhe më vonë, pasi gjuha u bë më e ndërlikuar dhe e nuancuar.
Kjo renditje ka kuptim, pasi foljet shpesh kanë më shumë kuptim dhe kontekst sesa emrat ose mbiemrat dhe janë thelbësore për përcjelljen e veprimeve, ngjarjeve dhe marrëdhënieve.
Sipas gjuhëtarëve duhet të jetë krijuar fillimisht folja hyp, hip dhe me pas emri yll dhe me pas në kohë mbiemri i lartë.
Sipas gjuhëtarëve dhe shkencëtarëve, folja "hyp, hip" në shqipe duhet të ketë dalë e para, e ndjekur nga emri "il" (yll) dhe shumë më vonë duhet te jete krijuar mbiemri "ypsilos" (i lartë).
Mbiemri "hypsilos" shihet qartë që ështe nje një kombinim i foljes më të vjetër të gjuhës shqipe "hyp" dhe emrit "il", me prapashtesën "-os" të shtuar më vonë. Kjo sugjeron që mbiemri "ypsilos" është një zhvillim më i fundit, i ndërtuar mbi bazën e foljes dhe emrit të mëparshëm të gjuhës shqipe.
Si u ka shpëtuar kjo gjuhëtarëve te Akademise shqiptare. Gjuhëtarët shqiptare paguhen që të zbulojnë historinë dhe evolucionin e gjuhës shqipe duke shqyrtuar strukturën dhe marrëdhëniet midis fjalëve të saj.
Duke identifikuar morfemat më të vjetra dhe duke gjurmuar zhvillimin e tyre me kalimin e kohës, gjuhëtarët shqiptarë thjesht do te kuptonin që gjuhët e famoze të shkruara të parat ne Europë kanë huazuar nga gjuha e folur shqipe.
Cilat fjalë të tjera vërtetojnë të njëjtën embriomorfeme të shqipes të perdorur në njësi të tjera të gjuhës së lashtë "greke"?
Është parafjala "yper" përsëri e "greqishtes" së lashtë.
Parafjalët gjithashtu besohet se janë shfaqur më vonë se foljet dhe emrat, por në të njëjtën kohë me mbiemrat.
Parafjalët, në veçanti, mendohet se janë zhvilluar nga ndajfoljet, foljet dhe emrat, dhe kanë evoluar për të shërbyer një rol vendimtar në përcaktimin e vendndodhjes, drejtimit, kohës dhe marrëdhënieve të tjera midis entiteteve.
Pra, ndërsa parafjalët dolën më vonë se foljet dhe emrat, ato u zhvilluan në të njëjtën kohë me mbiemrat, ndërsa gjuha vazhdoi të evoluonte dhe të bëhej më e sofistikuar.
Nga cila folje ose emër i greqishtes së vjetër u formua parafjala "hyper"?
Çfarë na thotë etimologjia bashkohore?
ὑπέρ (hyper) vjen ga proto-helene *hupér, nga proto-indo-evropiane *upér ("mbi, lart"). Bashkëlindëset përfshijnë latinishten super dhe protogjermanisht *uber, anglishten *over?
Këtu mbaron metoda krahasuese.
Parafjala "hyper", dhe gjithë bashkelindeset e saj "yber, over, super" kanë për embriomorfeme foljen "hyp" të gjuhës shqipe e cila është dhe rrënja foljore e parafjalës si dhe rrënja e PIE.
"Hyper" është formuar nga folja "hyp" duke shtuar një mbaresë të re "er", dhe kjo karakteristikë mbaresore e gjuhës shqipe, për të formuar një parafjalë të re.
Nga është formuar "hyp"?
Kjo është më e ndërlikuar por më duhet t'ua tregoj shqipfolëse.
Eshtë formuar nga embriomorfemat tejet të lashta të gjuhës "HY" (hy) dhe folja e parë njerëzore embriomorfema "Bhë" (bëj). HYB(ë) eshte morfema e foljes "hyp" të gjuhës shqipe.
Pse gjuhëtarët e Akademisë Shqiptare kenë anashkaluar lidhjen midis mbiemrit "hypsilos" dhe foljes së vjetër të shqipes "hyp" dhe emrit "il"?
Gjuha shqipe sulmohet me teori huazimesh thjesht te mos zbulohet shtresa e saj e thellë, shtresa me morfemat më të lashta gjuhësore që kanë ndikuar në zhvillimin e gjuhëve të tjera, përfshirë greqishten e vjetër.
Gjuha shqipe sulmohet sepse sfidon disa teori të vendosura sot në gjuhësi.
Cilat fjalë të tjera vërtetojnë të njëjtën embriomorfeme të shqipes të perdorur në njësi të tjera të gjuhës së lashtë "greke"?
Është parafjala "yper" përsëri e "greqishtes" së lashtë.
Parafjalët gjithashtu besohet se janë shfaqur më vonë se foljet dhe emrat, por në të njëjtën kohë me mbiemrat.
Parafjalët, në veçanti, mendohet se janë zhvilluar nga ndajfoljet, foljet dhe emrat, dhe kanë evoluar për të shërbyer një rol vendimtar në përcaktimin e vendndodhjes, drejtimit, kohës dhe marrëdhënieve të tjera midis entiteteve.
Pra, ndërsa parafjalët dolën më vonë se foljet dhe emrat, ato u zhvilluan në të njëjtën kohë me mbiemrat, ndërsa gjuha vazhdoi të evoluonte dhe të bëhej më e sofistikuar.
Nga cila folje ose emër i greqishtes së vjetër u formua parafjala "hyper"?
Çfarë na thotë etimologjia bashkohore?
ὑπέρ (hyper) vjen ga proto-helene *hupér, nga proto-indo-evropiane *upér ("mbi, lart"). Bashkëlindëset përfshijnë latinishten super dhe protogjermanisht *uber, anglishten *over?
Këtu mbaron metoda krahasuese.
Parafjala "hyper", dhe gjithë bashkelindeset e saj "yber, over, super" kanë për embriomorfeme foljen "hyp" të gjuhës shqipe e cila është dhe rrënja foljore e parafjalës si dhe rrënja e PIE.
"Hyper" është formuar nga folja "hyp" duke shtuar një mbaresë të re "er", dhe kjo karakteristikë mbaresore e gjuhës shqipe, për të formuar një parafjalë të re.
Nga është formuar "hyp"?
Kjo është më e ndërlikuar por më duhet t'ua tregoj shqipfolëse.
Eshtë formuar nga embriomorfemat tejet të lashta të gjuhës "HY" (hy) dhe folja e parë njerëzore embriomorfema "Bhë" (bëj). HYB(ë) eshte morfema e foljes "hyp" të gjuhës shqipe.
Pse gjuhëtarët e Akademisë Shqiptare kenë anashkaluar lidhjen midis mbiemrit "hypsilos" dhe foljes së vjetër të shqipes "hyp" dhe emrit "il"?
Gjuha shqipe sulmohet me teori huazimesh thjesht te mos zbulohet shtresa e saj e thellë, shtresa me morfemat më të lashta gjuhësore që kanë ndikuar në zhvillimin e gjuhëve të tjera, përfshirë greqishten e vjetër.
Gjuha shqipe sulmohet sepse sfidon disa teori të vendosura sot në gjuhësi.
Comments
Post a Comment