Linguistic glob

Lidhja midis "greqishtes" së vjetër ὑψηλός (hypsilós, ypsilos, ispilos) që kupton la, lart(ë) dhe foljes shqipe "hip" (dialekt toskërisht) dhe "hyp" (shqipja standarde dhe dialekti gegë) ia vlen të hetohet Përsa i perket formës së tyre, dallohet qartë ngjashmëria midis fjalës shqipe YLL (shqipja standarde) dhe IL (dialekt toskërisht) me fjalen e "greqishtes" ὑψηλός. Eshtë e vështirë të thuhet me siguri nëse koncepti i ὑψηλός rrjedh nga konceptet shqipe, ka mundësi që të ketë pasur huazim apo ndikim gjuhësor midis gjuhëve të lashta, ose gjuha shqipe dhe greqishtja e lashtë kanë qenë e njëjta gjuhë, ose gjuha "greqishte e lashte" është nje gjuhë e re e ndërtuar nga priftërinjtë për qëllime fetare. A është e mundur që konceptet shqipe "hip"/"hyp" dhe Yll/IL të jenë huazuar ose ndikuar nga gjuha e lashtë "greke", ose anasjelltas? Nga një mbiemër i "greqishtes" të jenë huazuar dy njësi të veçanta gr...

Embriomorfemat i referohen tingujve primitivë, elementë ose kombinimeve tingujsh që mbajnë kuptim dhe mendohet se janë blloqet ndërtuese të gjuhës. Ato shihen shpesh si format më të hershme të morfemave, të cilat janë njësitë më të vogla të gjuhës që mbajnë kuptim. Shembuj të embriomorfemave përfshijnë: - bashktingujt si "ma" ose "na" të cilat lidhen me nocionet "nënë" ose "nam (ushqim)", ose "na" (jep). - bashktingujt si "pa" ose "ba" të cilat lidhen me nocionet "babai" ose "banësi", ose "mbrojtesi" - bashkeingujt si "da" ose "ma" të cilat lidhen me nocionet e "ndarjes", "dhënies" ose "marrjes" Këto embriomorfema mund të kombinohen për të formuar morfema më komplekse, si shembujt "am" (nëna), "at" (babai), etj. Në rastin e "am" (nënës), është e mundur që ajo të ketë evoluar nga një embriomorfemë si "ma...

I think that from "prēj" (cut) comes also the concept of "prej" (from), a cut from that thing, part of that thing. "Prej" in Albanian language means also from.  The connection between "prēj" (cut) and the concept of "prej"(from) makes perfect sense because it is comming from the metaphorical idea of "cutting" or "separating" from something. The main semantic of "prēj" (cut) is divide into pieces" and  the passive meaning of "prej" indicates the source or origin, from which it is being cut,  point in space/timd at which a journey, motion, or action originate. The Italian has used another separator of the Albanian language "da"(divide, separate) for the meaning "da" (from) The word "frikë" (fear) of Albanian language comes,also from "prēj" (cut) of Geg Albanian language (ph>p>f). The formal and semantic similarities between the two words show a comm...

An analysis of the Geg Albanian verb "prej, prēj" (cut) and its possible connection as the word of origin of Latin and Greek roots. I think that the Geg Albanian verb "prēj" (to cut) originates from ancient times when ancient people fell "prey" to hungry animals, where the sharp teeth of animals "prej" (cut) human flesh. It is also not by chance that the noun "pre"(prey) and the verb "prej" have the same root formally and are semantically related to each other. This experience may have led to the development of the verb "prēj" (cut) and the noun "pre" (prey), "pref, pre, pré" (to sharp) of Geg Albanian which gave the origin of the verb "mpreh, preh" (to sharp) of the Albanian language standard, the noun "drapen", etc. The form "prē" is the same as English "prey" which linguists think originates from Latin "praeda" which the incomplete method of com...

Back to Beekes again. αἰδώς (aidos) /ai̯.dɔ̌ːs/ → /ɛˈðos/ → /eˈðos.(edos) The origin of Uncertain. Beekes mentions that the derivation from Proto-Indo-European *h₂eysd- (“to praise, to honor”), although the meaning, semantics is attractive, from the form it is very difficult to defend the similarity. The expected would be *αἰζώς which does not exist in Old "Greek". The meanings are a little contradictory. The word understands "shame and respect", "fear and honor" In terms of respect and honor, Albanian explains the word while "shame" undoubtedly has another root, which I think comes from "adi-" which comes from the meaning it will not appear, to appear in other people, "di" (know)-it comes from the *diell (sun), from appearance, while "adi" with negative "a" in front of "di" which comes from light, sun, appearance, visible, and "adi" means will not appear, to not appear, to not be seen w...

The truth of the Albanian language. The word center is thought to be a loan from Latin. And where did it borrow Latin from? Center comes from: QENDER=(center) KENDER=Q>K KE NDËR=E>A It means "has the division" or "between" There is "ndër" (between) which comes from the verb "da" (divide). The center for those who formed language is related to the concept "ndër"(between) that originates from the concept "da" (divide) "Ndër" (between) of the Albanian language is mistakenly thought by linguists to be Proto-Albanian *enter, from Proto-Indo-European *h₁entér (“between”). "Ndēr" means between in, in the middle, there it is divided, where night turns into day, life into death, the sun rises, the sun sets. The division of time day-night, sunrise-sunset, and birth-death of life carries the peimordial symbolism of the center. The point of separation is also the point of change. Where the division is made is sim...

A proof of the primordial codes of the Albanian language DA (separate), DIT (day), DIELL (sun), DRIT (light), DREJT (straight), VERT(D)ET (truly), LIND (give birth), VDES (die), QËNDËR (KA-NDËR) (center). "Dagaz" of the alphabet RUN comes from the verbs of the Albanian language DA (Geg Albanian) and KA (has), with the summary meaning KA - DA (has division, separation). Therefore DAGAZ it is a rune of division, change, for example, the emergence of light at the moment of sunrise. Archaeological evidence proves that "Dagaz" has been used as a symbol of Light for more than four thousand years. Dagaz carries also the linguistic symbol "mind" (me nda=to separate, to be directed) over this union-separation The cyclic division of time day-night, sunrise-sunset, birth-death of life carries the symbolism D" code. The point of separation is also the point of change. Where the division is made is simultaneously the center between the two extremes of light and da...

Në vërtetimi të kodeve primordiale të gjuhës shqipe DA (nda), DI, DIELL, DRITË, DREJT, VERDET (vërtet). Dagaz e alfabetit RUN vjen nga shqipja DA dhe KA, me kuptimin përmbledhës KA - DA ka ndarjen, është një rune e ndarjes, ndryshimit për shembull, dalja e dritës në momentin e lindjes se diellit. Dëshmitë arkeologjike vërtetojnë se "Dagaz" është përdorur si simbol i Dritës për më shumë se katër mijë vjet. Është shkruar shumë për psikologjinë dhe metafizikën e bashkimit të funksioneve të trurit të majtë dhe të djathtë. Dagaz mban simbolin gjuhesor "mendje" (me nda) mbi këtë bashkim-ndarje Ndarja cikilike te kohe dite-nate, lindje-perendim, te jetes lindje-vdekje, mbartin dhe simbolikën pafundësisë. Pika e ndarjes eshte njekohesidht pika e ndrrimit. Aty ku behet ndarja është njekohesisht qendra midis dy ekstremeve drite-darkë. Në qendër, agim dhe perëndim gjendet ekuilibri i tyre. Kjo të çon ne drejtimin qe drita është e drejta dhe nata (nada) është e gabuara, drit...

Bëra një eksperiment. Pyetja një AI program. Me foljen "Mas" (për të matur) dhe fjalën "Xeht" (nxehtë) të gjuhës shqipe , mund të ndërtosh një fjalë të re për "termometër" duke i kombinuar ato. Përgjigja e AI: "Një kombinim i mundshëm mund të jetë "Xehtmas". Kjo fjalë e re do të ndiqte modelin e kombinimit të një emri ose mbiemri me një folje për të krijuar një fjalë të re, që është një praktikë e zakonshme në gjuhën shqipe. Përndryshe, ne mund të konsiderojmë gjithashtu përdorimin e foljes "Mas" dhe shtimin e prapashtesës "-ës" ose "-ër" për të krijuar një fjalë të re si "Xehtmasës" ose "Xehtmasër", që do të thotë "matës i nxehtësisë" ose "pajisja matëse e nxehtësisë”, përkatësisht. Pra, opsionet janë: - Xehtmas - Xehtmasës - Xehtmasër Këto kombinime krijojnë një fjalë të re që përcjell me saktësi kuptimin e një termometri, i cili mat temperaturën (nxehtësinë)." Kjo ësh...

Është i vetmi gjuhëtar Topalli që fjalën e shqipes "drejt" e cilëson të huazuar përmes latinishtes vulgare nga latinishtja "dirēctus". Nëse i bëjnë një analizë të grupit të fjalëve që kanë lidhje mendimore me "drejtë" çfarë origjine do të na sjelli. Lidhja mes "drit" dhe "drejt" qëndron në rrënjën e tyre të përbashkët si formë dhe simbolikën e lashtë që e sjell vetëm gjuha shqipe në ditët tona. Në shqip, "drit" dhe "drejt" vijnë nga e njëjta rrënjë. Kjo rrënjë shihet edhe në gjuhë të tjera, si latinishtja "directus" (drejt) dhe greqishtja "dreitos" (e qartë, e dukshme). Në kulturat e lashta, drita shpesh shoqërohej me drejtimin dhe të vërtetën. Lidhja midis dritës dhe konceptit i/e drejtë mund të ketë lindur nga ideja se drita udhëton në një vijë të drejtë, gjë e lehtedukshme për këdo sot dhe në atë kohe. Rrënja dhe simbolika e përbashkët midis "drit" dhe "drejt" pasqyrojnë lid...

Une gjate me shume se 35 viteve kam zbuluar një taban të pasur lidhjesh dhe kuptimesh që lidhen me konceptin "D" në gjuhën shqipe, veçanërisht në lidhje me fjalën "diell" (diell). (të cilat unë I quaj kodet e gjuhës shqipe) Gradualisht gjatë viteve duke studjuar një per nje fjalët e shqipes, grupuar e rigrupuar ne grupe te ndryshme, si dhe kërkimi për të gjetur burimin e formimit të tyre arrita në përfundimet e mëposhtëme: 1. “Di” si ndarës, që ndan ditën me natën. 2. "Di" si burim i njohurive, duke na mundësuar të shohim dhe të kuptojmë. 3. "Di" si drejtim-dhënës, me lëvizjen e diellit që siguron orientim. 4. “Di” si simbol i ditës dhe dritës. 5. “D” si metaforë për mendjen (brenda) dhe të menduarit, duke na udhëhequr, të na dhënë drejtimin e veprimeve tona. Për të arritur ne këto perfundime duhet te kuptosh thellë lidhjen e njerëzve të lashtë me natyrën, e cila ende është e fortë nde gjuhën shqipe, dhe aftësinë e tyre për të abstraguar koncep...

"Di" e gjuhës shqipe besohet se vjen nga rrënja proto-indo-evropiane "*dhe-" që do të thoshte "të shohësh" ose "të perceptosh" dhe lidhet me fjalët e gjuhëve të tjera indo-evropiane për njohuri, si latinisht në "videre" (shikoj) dhe "greqishte" e vjetër "eidon" (di, shikoj). Eshte ky supozim i drejtë? "Di" dhe "diell" nuk ndajnë vetëm një tingull të ngjashëm, ngjashmëri që nuk e kane gjuhet e tjera. Rrënjët dhe kuptimet e tyre janë të dallueshme sot, por nuk ka qënë te tilla 50 mijë vjet më parë. Në atë kohë, ose më parë për të krijuar një fjalë të re "di" njerëzit e lashtë koshin tre mundësi: 1) Emri "sy" 2) Folja "shikoj, shoh" 3) Emrat dritë, ditë ose dielli burimi i tyre. Ata mund të dinin vetëm nëse shihnin, dhe të shihnin ishte e mundur vetëm në prani të dritës së diellit. "Sy" e shqipes, "Ochio" e latinishtes dhe "Os" ose "O...

Një tjetër lidhje etimologjike. Folja shqipe "rris/rrit" ( me rrit) dhe variantet e saj në arvanite dhe arbëreshe ("rrinj", "rritënj") dhe emri "grua" kanë një rrënjë të përbashkët me fjalën latine "creare". Latinishtja "creare" (krijoj) gjuhetarët thonë rrjedh nga rrënja proto-indo-evropiane "ker-" që do të thoshte "të rritesh". Gjuhetari etymolog De Vaan shkruan se kuptimi origjinal i creare ishte 'të bësh të rritet', gjë që mund të gjendet ende në tekstet më të vjetra. Latinishtja "creare" e ka origjinën nga "rris" dhe "groa" (grua) e gjuhës shqipe duke pasur parasysh afërsinë gjeografike dhe shkëmbimin gjuhësor midis kulturave të lashta ilire dhe latine. Fjala shqipe "groa" (grua) vërteton burimin prej gjuhës shqipe të latinishtes "creare", veçanërisht duke marrë parasysh zhvendosjen e tingullit nga "g" në "c" (një fenomen i ...

Gjuha shqipe dhe ndikimi e saj në gjuhët e tjera. Gjuha shqipe ka kontribuar në zhvillimin e fjalëve që lidhen me shumësin, sasinë dhe bollëkun në gjuhë të tjera, duke përfshirë latinishten, italishten, anglishten, gjermanishten, etj. Këtu është një përmbledhje e kodit të gjuhës shqipe: - Në shqip, "Më" është një kod për shumësin. - Koncepti "plenty" në anglisht dhe "poli" në greqisht, "viele në gjermanisht, e kanë origjinën nga fjala shqipe "pjell" (të lindë), e cila u zgjerua në mënyrë metaforike për të përfaqësuar shumësin, bollëkun. - Fjala shqipe "më" përdoret për të treguar "shumë" ose, si në "Dua më" (dua më shumë). - Fjala shqipe “mush” (për të mbushur) e përforcon këtë koncept, duke treguar se si është përfaqësuar në gjuhë ideja e shumësit. - Latinisht "summa", "multi", italisht "molto", dhe anglisht "more" dhe "many", rusisht "много"(mnogo), i...

Huazimet e shqipes. Ky është këndvështrimi i sotëm politik dhe ideologjik i gjuhës shqipe. Gjuha e shqiptarëve është tejet e vjetër dhe fillon me tingujt nga natyra, që përbëjnë një fond mbi 700 onomatopeash dhe mbi 1500 fjalësh parësore me përbërje onomatopeike, prej të cilave rrjedhin më shumë se reth 4000 të tjera. Onomatopeika e gjuhës shqipe i paraprin epokës neolitike dhe është në origjinën e sistemit evropian të komunikimit zanor, i cili është i bazuar në morfemat e gjuhës shqipe. Për shëmbiull, "kruaj" (standarti ka fsheh r-në e dytë tek fjala), duhet të ishte krruaj, gërvish e shqipes dhe scratch, crack të anglishtes kanë të njëjtën origjinë Onomatopoeike (nga tingulli). Kjo është arsyeja pse fjalet kanë një kuptim dhe janë shumë të ngjashme në formë. Nuk kishte as latinisht, as greqisht, as turqisht kur u krijuan ato fjalë, më shumë se 20 mijë vjet më parë. Tingulli "krrr" është një tingull natyror që shfaqet kur dy sipërfaqe fërkohen së bashku dhe ësht...

Fjala latine për "ulem" është "sedes", por në fjalët ultimatun dhe ultimo, lidhja me rrënjën shqipe "ul" zbulon një marrëdhënie më të thellë etimologjike. Fakti që shqipja ka një folje bazë "ul" si dhe një rrënjë "ulët" (ult) që lidhet me konceptin "vend i ulët", sugjeron se kjo rrënjë është huazuar dhe ndikuar në zhvillimin e fjalëve të lidhura në gjuhë të tjera, përfshirë latinishten. Ky është një shembull se si gjuhët mund të ndikojnë njëra-tjetrën dhe të ndajnë rrënjë dhe koncepte të përbashkëta, edhe nëse vetë fjalët kanë evoluar ndryshe me kalimin e kohës. Historia dhe gjeografia unike e gjuhës shqipe ka të ngjarë të ketë luajtur një rol të rëndësishëm në formimin e fjalorit dhe gramatikës së saj, dhe këto elemente janë ndarë dhe përshtatur nga gjuhë të tjera.

Lidhja midis foljes shqipe "pjellë"  dhe fjalës latine "pollen" është tepër e dallueshme për një shqipfolës te thjeshtë.  Mendoj "pjellë" vjen nga e njëjta rrënjë edhe kuptimi pasiv i foljes "bhor" (bëj). Koha e shkuar e kësaj folje është "polla. Mendoj se kjo folje është origjina e "pollen" të latinishtes. Sot kuptohet si pollen "mulli pluhur; miell i imët", e cili lidhet me polentën "elbi i qëruar", dhe ndoshta me greqishten poltos "pap, qull" dhe sanskritisht "pálalam" "fara të bluara", por origjina përfundimtare e fjalës pranohet nga gjuhëtarët seriozë që është e pasigurt.  Ngjashmëria fonetike midis "pjellë" dhe "pollen"  është e pakundërshtueshme, por edhe lidhja semantike midis kuptimit të polenit dhe pjelljes si simbol i pjellorisë eshte jo vetëm nje dëshmi e pakundërshtueshme e origjinës së fjalës latine prej gjuhës shqipe por ngjashmëria e tyre formë-pë...

Discovering the connections between the form of the verb *bhor (bon, ban, bër) (to make) of the Albanian language and various words related to sexuality, gender and human anatomy in European languages.  The Latin word "phallus" and the Greek word "pelicari" from the ancient "Greek" πάλλαξ (pallax) have their root in the verb *bhor of the Albanian language (b>p and r>l). Also, the connection between "ben-is" (to make) and "penis" as a symbol of masculinity is a linguistic metaphor that has brought the thought performance and source for new words in new languages.  In the ancient so-called "Greek" mythology, Pan (/pæn) which comes simply from the Geg Albanian language "ban" (to make) but which today is called the ancient Greek: Πάν (Pán) in his homeland in Arcadia he was also known as a god associated with sex (zo-ke-z-in) ; and for this, Pan is associated with fertility and the spring season, where the re-making...

The "Greek" word ἀρίζηλος [adj.] 'clear, easily discernible' (Il.), equivalent to ἀρίδηλος (aridilos). According to Beekes *h2eri-dieh2-lo-» •etym is explained as *-di̯eh2-lo- te ►δέατο by Schulze 1892: 244 (in paralaryngealistic terms: *-δι̯ηλος). Others want to read -ζ- as -δδ-, cf. Shipp 1967: 50ff.; Chantraine 1942: 169. Let us break away from the linguistic obscurity and let's go to the Albanian language, linguistic light, the truth of the first language. Which language concept makes things easily recognizable? Drita of the Albanian language (Light), with the smallest doubt. What is the light source? Dielli (The sun) with the smallest doubt. So we are dealing with a ancient greek word which comes from the Albanian root "arrih(n)-diehlo". Arrih(arrive) (same root with English and Latin) And dielho, dielli the Albanian language word for sun. It means "the sun reaches". In other words when the sun reaches the object it makes it easily recogni...