Origjina e "Bad" "keq/e keqe" ka qenë prej kohësh një mister për gjuhëtarët, me origjinën e saj të paqartë. Megjithatë, një analizë e freskët e Petro Zhejit hedh dritë të re mbi këtë koncept.
Anglishtja e mesme dhe rrënjët e anglishtes së vjetër*
Në anglishten e mesme, "bad" shkruhej "bad" ode "badde", duke përcjellë kuptime të tilla si "i lig", "i keq" ose "i shthurur". Gjuhëtarët kanë propozuar teori të ndryshme, duke përfshirë një shkurtim të mundshëm të "bæddel" në anglishten e vjetër, që i referohej një organizmi femëror ose mashkullor.
Lidhja proto-indo-evropiane
Disa gjuhëtarë sugjerojnë se "e keqja" mund të lidhet me "*bʰedʰ-" proto-indo-evropiane, që do të thotë "të përkulesh", "të shtypësh" ose "të shtysh". Megjithatë, kjo lidhje mbetet spekulative.
Përparimi i Petro Zhejit
Analiza e Petro Zhejit për fjalën ruse “beda” (që do të thotë “telash”, “mjerim” apo “katastrofë”) nxjerr në pah një lidhje befasuese me shqipen. Zheji e zbërthen “beda” në dy folje shqipe: “be” (to do) dhe “da” (divide, separate).
Semantika dhe etimologjia
Semantika kryesore e "baf", duke përfshirë "dëm", "telash" dhe "fatkeqësi", rrjedh nga folja shqipe "da". Folja ndihmëse "bë" formon një fjalë me "da", duke krijuar një lidhje të fuqishme etimologjike.
Verifikimi përmes Kognates
Fjala angleze "damage" dhe fjala shqipe "dam" ndajnë të njëjtin kuptim, duke verifikuar etimologjinë e Zhejit. Ky zbulim sfidon pikëpamjet tradicionale mbi origjinën e "të keqes" dhe thekson rëndësinë e kërkimit ndërdisiplinor në gjuhësi.
Futjet kryesore
1. Analiza e Petro Zhejit nxjerr në pah një këndvështrim të ri mbi origjinën e “bad”.
2. Foljet e shqipes "be" (të bëj) dhe "da" (për t'u ndarë) përbëjnë bazën e "beda" dhe, si rrjedhojë, "keq".
3. Etimologjia verifikohet nëpërmjet bashkëngjitjeve si “dëmtim”, "dam/dëm" te gjuhes shqipe dhe “damage” teasnglishtes
Comments
Post a Comment