The Origins of Wheat and Language
Tokat a ARBANSVE (ARBIOS) së pari përhapën në botë grurin dhe më pas qytetërimin dhe gjuhën e tij.
Historia e drithit në Evropë fillon me perdorimin e drithërave te egra përpara futjes se drithërave të zbutura, përhapjen e bujqësisë dhe zhvillimin e bimes kryrsore per prodhimin e bukës.
Gjuetarët-mbledhës në Gadishullin Qendror të Ballkanit hëngrën drithëra të egra për mijëra vjet përpara kultivimit të drithërave të zbutura e cila filloi në Anatoli (Turqia e sotme) rreth 10,000 vjet më parë.
Anatolian Origins
Një këndvështrim i ri shumë interesant për origjinën e gjuhës nisi me kërkimin e Quentin Atkinson në Universitetin e Auckland në Zelandën e Re.
(Shkenca 24 gusht 2012: Vol. 337 nr. 6097 fq. 957-960 DOI: 10.1126/science.1219669).
Grupi i tij ishte i pari që gjeti një mbështetje vendimtare për origjinën anatoliane të gjuhës indo-evropiane. Sipas hulumtimit të tij, fidani i pemës së IE filloi 8000-9500 vjet më parë nga Anadolli së bashku me zgjerimin bujqësor.
Ndërsa kërmimi i fundit shkencor, mbi origjinën e gjuhëve indo-evropiane, përfshirë shqipen, armenishten dhe greqishten duke përdorur metoda të sofistikuara, konfirmoi se shqipja është një nga gjuhët më të vjetra indo-evropiane ende në përdorim dhe mbështet kërkimin e Quentin Atkinson.
Analizat filogjenetike te ketij grupi të fjalorit bazë kanë prodhuar rezultate mbështesin një zgjerim bujqësor jashtë Anadollit reth 9000 vjet më parë.
Etymological Connections
Çlidhje ka kjo me fjalën "grurë"?
Çlidhje ka kjo me shqiptarët dhe gjuhën e tyre?
Ka lidhje etimologjike sepse gjuha shqipe mendohet se rjedh e para nga gjuha Anatoliane dhe kultivimi i grurit te butë u përhap nga Anatolia dhe bashke me te dhe emri i grurit.
Në fakt, gjuha është shumë më e ndërlikuar se sa mendojnë disa studiues. Përgjigja për origjinën e gjuhëve IE nuk mund të përmblidhet në një hulumtim. Është kaq e vështirë sepse lidhet goxha me përgjigjen e një pyetjeje tjetër se si ndërtohet gjuha. Pa kuptuar në të njëjtën kohë si një pikë se si është krijuar gjuha dhe si zhvillimi i njeriut lidhet me gjuhën, ne mund të mos e kuptojmë plotësisht origjinën e IE.
Gjuha lidhet me evolucionin, dhe veçanërisht me zhvillimet më të larta të disa degëve njerëzore. Disa degë zhvilluan mjete dhe shpikën mënyra për të bërë më shumë ushqime dhe shtëpi më komode, të cilat patën një pasojë të madhe në rritjen e numrit të popullsisë, por në të njëjtën kohë ndikuan që gjuha të kishte më shumë fjalë, mënyra të reja të të menduarit, mendime më cilësore. etj. Zhvilluan dhe aplikuan teknologji të reja derisa nuk pati më vend për shtimin e popullsisë dhe filluan të shpërndahen paqësisht, në mënyrë të natyrshme në të gjitha drejtimet ku tokat ishin pothuajse të zbrazëta dhe gjatë mijëvjeçarëve të tjerë u bënë ata që sot kanë dhjetëra emra dhe gjuhë të ndryshme. Dëshmitë thonë se një nga ato qendra në boshtin vertikal të kohës ishte Anadolli. Gjuha e tyre ka lidhje me të gjitha gjuhët, veçanërisht me gjuhët indo-evropiane, por ka lidhje veçanërisht më të ngushta me më të vjetrën dhe më të afërt në respekt gjuhën shqipe.
A kemi prova gjuhësore për atë hipotezë?
Po, kemi. Është nën lëkurën e të gjitha gjuhëve. Problemi është se niveli ynë gjuhësor dhe shkencor i gjuhësisë nuk është aq i zhvilluar që të mund ta zbulojmë atë.
Gjatë hulumtimeve të reja duhet të merren parasysh të gjitha mundësitë, ndërmjet tyre edhe mundësia e përhapjes hierarkike para kohës së Anadollit, dhe pas kohës së Anadollit.
Mund të ekzistojë gjithashtu mundësia e përhapjes së valëve të pasardhësve të Anadollit në tokën e origjinës së tyre mijëra vjet më vonë, gjë që nuk e ndryshonte përmbajtjen e gjuhës së tyre nëse nuk do të ndodhte midis një faze cilësore evolucionare, megjithatë, mund të japë një drejtim i gabuar i origjinës së IE, një ndikim shtrembërues. Ne nuk duhet të kufizojmë faktorët që janë të përfshirë. Duhet të merren në konsideratë më shumë mundësi që detyrojnë rritjen e metodave të analizës dhe gjatë ndërtimit të metodave të reja nuk duhet të përjashtohen disa faktorë shumë të rëndësishëm, si p.sh. ndryshimet fonetike.
Linguistic Evidence
Sipas hulumtimit të Lugi Cavalli Sforza, i pari që hodhi këte hipotezë shqiptarët janë të vetmit të mbijetuar nga ata që kanë jetuar atje për mijëra vjet dhe e emri i tyre Arbër vjen nga "ara+bër".
GRURE
Origjina
GRURE
GLULE=L>R
G LULE
Simbolika e G-së: Bashkim i farave te ngjitura ne nje G, dhe simbolika e "L"-së qendrimit lart si një "lule". Simbiloka gjujësore ështe njesoj si "GUR", VARG, GARDH, HARDHI (nga halgi), VERIGE [nga nji "bèr i g(e)"], NGJIS (nga një "n'G is(ht)], GJITON ( nga një N'GJITUN), etj.
Symbolism of G
Dhe "verige" gjuhëtarët e mendojne si një huazim nga sllavishtja. Eshtë e kundërta, sllavishtja e ka huazuar fjalën, sepse sllavishtja nuk mund të shpjegojë simbolikën e G-së. Sllavishtja nuk ka fjalë të tjera të shpjegojnë simboliken e G-se, lidhjen simbolike unike që e ka organike vetëm gjuha shqipe. Vetëm shqipja, greqishtja antike dhe anglishtja e kane simbolikën e G-se, të fshehur ne fjalet e tyre.
Gather (gadhër)/bashkë e anglishtes e ka mëse tē te qarte gjithashtu simbolikën e gjuhes së parē simbolikën e GURIT, GRURIT, GJË-së, simbolikën e G-së bashkimin, te mos vazhdojmë me thellë me 'glue' (ngjitës), etj.
Sllavishtja për këtë fjalë nga ç'ka kam pērfunduar është ndërtuar nga shqipja dhe në kohën që ështe formuar duhet të kishte simbolikën tjetër nga shqipja në formën "Zër i zë'( ZRIZ),, jo "vër i ge" (VeRIG), (vër nji G), jo me G-ë por me Z-ë, e cila ka përfunduar ne fjalen fqinj si 'сосед'/sused/zuzed/ZAZIED/(nga kuptimi primordial i shqipes i shqipes NGJITUR, Z>S', B>D-T)[sused] njesoj si fjala protosllave grurë në zrit (g>z)
Sllavishtja ka huazuar dhe adaptuar format dhe kuptimet "Z'ë" të shqipes më së shumti, dhe jo të "G"-së.
*Ngjit e shqipes shpjegon "gjiton"," susedi", "komshije', dhe G>S>Z shpjegojnë format e tjera.
Nuk është pa arsye ndodhja e fjalës ne anglisht su "NEIGHBOR" (N'G bër"/ nji G- bër.
'Vër nji G', ose 'bër nji G' ështe simbolika e gjuhës shqipe pēr fjalën 'verige'. Cila gjuhë i ka keto fjalē? Asnje gjuhë.
Si e shpjegojnë origjinën e "verige" pro-sllavistët?
Trashëguar nga proto-balto-sllavishtja *wérˀtei, dhe thonë ndoshta nga proto-indo-evropianja *h₂wer-.
Sllavishtja sipas gjuhetareve ideologjike mund të ketë trashëguar dy forma sinkronike nga e njëjta rrënjë:
*vertì
Me kuptimin për të shtyrë, për të nxitur
Sinonimet: *pьxati, *sovati.
Çlidhje semantika ka "shtyrja, nxitja" me "verigen' e rushit?
Kush gjuhëtar mund ta pranojë ketë llogjikë etimologjike?
*Verti nuk ka lidhjen më të vogël semantike me *verige të shqipes.
'verigë' f (shumës veriga, shquar veriga, shumës i caktuar verigat), hallka e një zinxhiri, po nga shqipja ku z>g.
Analizoni vetem te ngjashmet e gjuhës shqipe per te kuptuar origjinën si varg, vargor, vargua, kunj druri ose hekuri që lidh zgjedhën (lidhje G), vjegë, vesh, gath, rezhdë, lak (lag-lidh) vjegëz (njisoj si veshi qe lidhet me kokën, lidhje VG).
Me siguri vetëm te paguarit nga ideoetimologjia mund te arrijnë në te tilla përfundime allogjike, pa lidhje më te voglën semantike dhe simbiloke.
Gjuha shqipe: Zbulimi i Kodit Primordial
Trojet e lashta të arbanëve (Arbios, shqiptarët) ishin të parat që përhapën grurin në Europë, pasuar nga qytetërimi dhe gjuha e tyre. Kjo trashëgimi pasqyrohet në etimologjinë e "GRURË" (gruri), duke shpalosur një simbolikë të thellë.
Simbolizmi i G: Bashkimi dhe Rritja
Shkronja G përfaqëson bashkimin e farave, ndërsa L simbolizon rritjen, duke qëndruar drejt si një lule. Ky model është i qëndrueshëm në fjalët shqipe:
1. VARG (në rresht) - lidhje, unitet
2. GARDH (gardh) - mbrojtje, rrethim
3. HARDHI (nga halgi) - rritje, bollëk
4. VERIGE (zinxhiri i rrushit) - ndërlidhje.
5. GJIS (Ngjitës) - lidhje, unitet
6. GJITON (FQINJ) - ngjitur, lidhur
Supozime gjuhësore sfiduese
Gjuhëtarët shpesh ia atribuojnë fjalën "verige" (fqinj) origjinës sllave. Megjithatë, një shqyrtim më i afërt zbulon se gjuhët sllave e kanë huazuar këtë fjalë nga shqipja. Gjuhës sllave i mungon thellësia simbolike e G-së, e cila gjendet në mënyrë unike në shqipen, greqishten e vjetër dhe anglishten.
Analiza etimologjike
Fjala sllave "verige" e ka origjinën nga shqipja "vër i g'" (vër G, bër G). Ky dallim zbulon kodet primitive të shqipes, të errësuar qëllimisht nga manipulimi gjuhësor.
Simbolizmi i G në anglisht
Fjala angleze "gather" (gadhër) i bën jehonë G-së simbolike të shqipes, që përfaqëson bashkimin dhe koleksionin. Po kështu, "GUR" (GUR), "GRURË" (GRURI) dhe "GJË" (GJË) demonstrojnë gjuhën e qëndrueshme simbolike të shqipes.
Huaja dhe përshtatja sllave
Gjuhët sllave huazuan dhe përshtatën fjalët shqipe, duke zëvendësuar G-në me Z.
Fshehja e origjinës së gjuhës së parë.
Ndryshimi i qëllimshëm i strukturës simbolike të shqipes synonte të fshihte epërsinë dhe lidhjen e gjuhës me hyjnoren.
Përfundim
Gjuha shqipe mban çelësin për të kuptuar rrënjët simbolike të qytetërimit njerëzor. Etimologjia dhe simbolika e saj unike zbulojnë:
1. Shqipja si protogjuhë, me ndikim në gjuhët Europiane.
2. Origjina hyjnore e gjuhës, që lidh të gjitha gjuhët me një burim të vetëm.
Implikimet
1. Rivlerësimi i historisë gjuhësore dhe shkëmbimit kulturor.
2. Njohja e rolit kryesor të shqipes në formësimin e gjuhës dhe simbolizmit njerëzor.
E kanë sulmuar shqipen pikërisht në kodet primordiale te saj, për të fshehur gjetjen e origjinës së gjuhës së parë dhe simbolikën e saj.
Kjo është thjesht gjuha e ZOTIT, nga një origjinë e parë e vetme vinë të gjitha, dhe ajo origjinë është gjuha shqipe.
Referencat
Petro Zheji, “Gjuha shqipe: Gjuha e Zotit”.
“Gruri” në Ilo Stefanllari, Fjalor praktik shqip (1996)
^ An Albanian Historical Grammar, Suart E. Mann, Buske, 1977, f.55
Quentin Atkinson në Universitetin e Auckland në Zelandën e Re.
(Shkenca 24 gusht 2012: Vol. 337 nr. 6097 fq. 957-960 DOI: 10.1126/science.1219669).
https://www.science.org/doi/full/10.1126/scienc.abg0818
https://en.m.wiktionary.org/wiki/%D0%B7%D1%80%D1%8C%D0%BD%D0%BE#Old_Church_Slavonic
“veríg/ë,~a”, në FGJSSH: Fjalor i gjuhës së sotme shqipe [Fjalori i gjuhës së sotme shqipe][1] (në shqip), 1980, faqe 2134f.
^ Orel, Vladimir E. (1998) "stone", in Albanian Etymological Dictionary, Leiden, Boston, Köln: Brill, →ISBN, page 127
Ylli, Xhelal (1997) “verigë”, në Das slavische Lehngut im Albanischen (Slavistische Beiträge; 350)[2], vëllimi 1. Lehnwörter, Mynih: Otto Sagner, faqe 276b
Svane, Gunnar (1992) Slavische Lehnwörter im Albanischen (Acta Iutlandica. Humanistische Reihe; 67) (në gjermanisht), Åarhus: Aarhus University Press, →ISBN, faqe 86f.
Mann, S. E. (1948) “verig-ë”, në An Historical Albanian–English Dictionary, London: Longmans, Green & Co., faqe 551a
“verigë-a”, në Edukata e Ré. Revistë pedagogjike (shqip), numër 1, Tiranë: Gutenberg, 1930, faqe 37b.
Leotti, Angelo (1916) “veríg-a”, në L'albanese parlato (në italisht), Milano: U. Hoepli, faqe 182.
Weigand, Gustav (1914) “veríg-a”, në Albanesisch–deutsches und deutsch–albanesisches Wörterbuch (në gjermanisht), Leipzig: J. A. Barth, faqe 98b
Kristoforidhi, Kostandin (1904) “βερίγε̯-α”, në Λεξικὸν τῆς Ἀλβανικῆς γλώσσης [Lexikòn tês Albanikês glṓssēs] (në greqisht), Athinë, faqe 22.
Meyer, G. (1891) “verigɛ”, në Etymologisches Wörterbuch der albanesischen Sprache [Fjalor etimologjik i gjuhës shqipe] (në gjermanisht), Strasburg: Karl J. Trübner, →DOI, faqe 466
Orel, Vladimir E. (1998) “verigë”, në Fjalorin Etimologjik Shqiptar, Leiden, Boston, Köln: Brill, →ISBN, faqe 500
Comments
Post a Comment