"Pan" mendohet sot se vjen nga "greqishtja" e lashtë πᾰν- (pan-).
Ne fakt "greqishtja" e lashte nuk eshte gjuhe tjetër veçse shqipja "pa an". Nje diçka qe nuk ka fillim dhe mbarim. Teknollogjizuar nga priftërinjte e kishave si "të gjitha, ghithçka, çdo gjë".
Koncepti i "pa an" si diçka pa fillim ose pafund, nje ide e marrë prej gjuhes shqipe që teknologjizohet ose interpretohet si "të gjitha" ose "gjithçka" nga prifterinjte e kishave mesjetare dhe i vihet emri gjuhe "greke".
A kanë kenë tē zgjuar priftërinjtë e kishave në mesjetë?
Po. Nuk a e lehtë ta kuptosh lidhjen semantike midis tyre.
Lidhja semantike midis "anëve" dhe "fillimit" dhe "mbarimit" qëndron në idenë e kufijve, anet jane kufijte e objektit, fillimet dhe mbarimet e tij. Në shumë gjuhë, përfshirë shqipen, koncepti i "anës" është i lidhur ngushtë me idenë e kufijve, skajeve.
Kur diçka ka "anët", nënkupton që ajo ka një formë, ose shtrirje të përcaktuar ne hapesirë, me kufij ose skaje të qarta, fillim dhe mbarim. Anasjelltas, diçka pa "anët" (ose "pa anë") nënkupton mungesën e kufijve ose mbarimeve, duke sugjeruar diçka të pafundme, të pakufishme.
- Një "anë" shënon pikën e fillimit ose skajin e diçkaje, një pozicion në të majtë ose në të djathtë të një objekti, ose vendi, te cilat përbëjnë fillimet dhe mbarimet e tyre, ise kufijtë e objektit ose vendit, njesoj si një "fund" qe shënon anën përfundimtare ose kufirin.
- Pa "anët" apo kufijtë, diçka mund të konsiderohet e pafundme.
Kjo lidhje semantike nxjerr në pah idenë se koncepti i "pa anë" përfshin jo vetëm kufijtë hapësinorë, gjithe vendet, por edhe ato kohorë, duke nënkuptuar diçka që kapërcen ose sfidon nocionet tradicionale të fillimit dhe mbarimit ne kohe dhe hapesire, dhe ne formen pesore mendimore nje hapesire e pafundme, qe përmbledh gjithë hapësirën, ose e një kohe e pafundme që permbledh gjithe kohën.
Koncepti i "të gjitha" është i lidhur ngushtë me idetë e kufijve, fillimeve dhe mbarimeve. Kur diçka nuk ka kufij ose anë ("pa anë"), ajo mund të konsiderohet gjithëpërfshirëse, e pafundme ose e pakufishme. Në këtë kuptim, "të gjitha" nënkupton mungesën e anëve, kufizimeve ose skajeve, duke përfshirë gjithçka pa përjashtim.
Lidhja midis "të gjitha" dhe mungesës anëve ("pa anë") mund të shihet në disa mënyra:
1. Universaliteti: Pa anë diçka mund të konsiderohet universale, duke u zbatuar për gjithçka, dhe për rrjedhojë, "të gjitha".
2. Pafundësia: Mungesa e anëve nënkupton pafundësinë, e cila mund të shihet se përfshin të gjitha mundësitë ose entitetet.
3. Plotësia: Mungesa e anëve, skajeve ose kufijve sugjeron plotësinë, ku përfshihet gjithçka, dhe asgjë nuk lihet jashtë, pra përfshihen "të gjitha".
Në këtë kontekst, koncepti i gjuhes shqipe i "pa anë" mund të shihet si një aspekt themelor i idesë së "të gjithave", "të gjithēsisë", ku mungesa e anëve, skajeve, apo kufijve lejon një shtrirje universale, të pafundme dhe të plotë.
Termi "pa anë" do të thotë hapësira që nuk ka skaj, është gjithēsia, koncept modern qe kemi sot për gjithesinë. Koncepti modern nuk i shpëton dot gjuhës së parë që e ka krijuar. Ndryshohen fjalët gjatë kohë në gjuhë por koncepti i gjuhës së pare qe i ka formuar nuk vdes, qëndron brënda mendimit njerëzor.
Kjo lidhje semantike nxjerr në pah marrëdhënien e thellë midis koncepteve të anës, kufijve, fillimeve, mbarimeve fizike ose kohore dhe të "pa ane","të gjithave", konceptit te gjithësise te krijuar nga të parët e shqiptarëve.
Comments
Post a Comment